امروز افراد در مملکت، سرجای خودشان نیستند. ما در مرحله اول، هر کسی رو سرجای خودش قرار می دهیم... ما به بحث آزادی خواهی، به عنوان یک احساس نگاه نمی کنیم، بلکه مجموعه ای از قوانین و مقررات است که نهاد آزادی ساخته شود... من در سیاست خارجی، از استراتژی قیچی استفاده می کنم. قوی ترین دیپلمات های ایران رو بسیج می کنم تا به کمک این قیچی بتوانیم به مشکلات خاتمه بدهیم...

سومین مناظره کاندیداهای ریاست جمهوری با محوریت سیاست و سیاست خارجی از دقایق دیگر در سیما برگزار خواهد شد؛ مناظره‌ای که در جهت‌گیری آرای مردمی و انتخاب گزینه نهایی از میان نامزدهای ریاست جمهوری بسیار حساس است، چرا که هشت سال اخیر نشان داده که جهت گیری‌های سیاسی نقش اساسی در شرایط اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی کشور دارد و از این حیث هرچند رویکرد مردم در این دوره بیشتر انتخاب چهره‌ای اقتصادی و دارای برنامه‌ای در این حوزه است اما بی‌شک از نقش ساحت سیاست در رفع این شرایط غافل نیستند.

به گزارش «تابناک»، پس از برگزاری دو مناظره در دهم و پانزدهم خرداد با محوریت موضوعات اقتصادی و فرهنگی-اجتماعی با حضور هشت کاندیدای ریاست جمهوری در صداوسیما، سومین و آخرین مناظره با محوریت موضوعی سیاست داخلی و سیاست خارجی از دقایقی پیش آغاز شد تا کاندیداهای ریاست جمهوری در این ساحت نیز بتوانند چهارچوب‌های سیاسی‌شان را بیشتر طرح کرده و در رویارویی با برنامه سیاسی دیگر کاندیداها، عیار سیاست گذاری‌هایشان مشخص شود.

بر پایه شیوه جدید لحاظ شده در مناظره‌ها که از مناظره دوم لحاظ شد، نخست هر نامزد چهار دقیقه فرصت دارد که سرفصل‌های کلی برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی دولت آینده خود را بیان کند و سپس هفت کاندیدای دیگر، هر یک دو دقیقه به نقد گفتار کاندیدای دیگر می‌پردازند و سپس کاندیدا سه دقیقه فرصت پاسخ به نقدها را داشت. اجرای این مناظره که به عنوان آخرین برنامه زنده کاندیداها از شبکه های یک، جام جم، العالم و پرس تی وی و رادیو ایران، زنده پخش می‌شود، نیز برخلاف اعلام پیشین که برای هر مناظره مجری تخصصی در نظر گرفته شده بود، همچون دو مناظره پیشین به مرتضی حیدری سپرده شده است.

تفاوت این مناظره با مناظره پیشین چنین بود که وقت اضافه کاندیداها که در دوره پیشین به طور کامل نگه داشته می‌شد و در نهایت می‌توانستند استفاده کنند، تغییر داشت و برای افزایش چالش، هرچقدر که از زمان کاندیداها هم باقی بماند، در جمع بندی نهایی، تنها پنج دقیقه از آن را می توانند استفاده کنند و البته از سوی ستاد انتخاباتی و رئیس سازمان صداوسیما خواسته شد که در عوض نقد دیدگاه‌ها، برنامه‌های یکدیگر را نقد کنند تا مردم متوجه اختلاف برنامه کاندیداها شوند.

متن مناظره دوم عیناً بدین شرح است:


بخش نخست: مناظره کاندیداها

محسن رضایی: مدیریت جناحی، دیگر جواب نمی‌دهد
نخستین کاندیدایی که طبق قرعه به بیان برنامه اش پرداخت، دکتر محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام بود.
محسن رضایی گفت: بسم الله الرحمن الرحیم
درود و سلام خدمت محضر شریف ایران. سلام و درود به روح پرفتوح شهدا و جانبازان و سپاه که امنیت و استقلال رو برای ما به ارمغان آوردند. و اما می خواهم صحبتم را از اینجا شروع کنم. امروز مردم ایران از کشمش‌ها و نزاع‌های اساسی خسته شدند. هرچند جناح های سیاسی، سرمایه های ما هستند، اما مدیریت جناحی، دیگر جواب نمی‌دهد.

وی افزود: ما به دنبال آن هستیم که دولت‌مان دنبال حق مردم، کارگران، دانشمندان، متفکران، نخبگان و طلاب باشد و می‌خواهیم به یک خیزش مردم خواهی اسلامی روی آوریم. لذا از همه تقاضا می کنیم در این رابطه به ما کمک کنند.

رضایی گفت: به همین دلیل سیاست خارجی و داخلی خود را بر این اساس تنظیم می کنیم که یک دولت فراگیر و جامع امید درست کنیم که به دنبال تحقق حقوق مردم باشد. برای ما مهم این است که زندگی مردم را بهبود دهیم و سیاست خارجی را به نحوی گسترش و توسعه دهیم که به یک دیپلماسی موفق اقتصادی کشیده شود.

رضایی اضافه کرد: پیوندهای ‌مان را با کشورهای منطقه و اسلامی گسترش دهیم و روابط خود را در دنیا به نحوی سازماندهی کنیم که در صحنه بین الملل بتوانیم توسعه اقتصادی و فرهنگی را در کنار دستیابی به قدرتی که به فضل پروردگار متعال امروز در دست داریم، گسترش دهیم.

رضایی گفت: حق مردم به یک فداکاری بزرگ نیازمند است، چه توسط خود مردم که از دولت گرفته شود از جامعه گرفته شود و چه توسط خودشان که در اختیار خودشان است، به دست بیاید. از طرف دیگر دولتمردانی باید بر سرکار بیاوریم که انشاءالله در دولت ما بر سر کار خواهند آمد که قبل از اینکه به فکر جناح یا گروه خاصی باشند، به فکر مردم خواهند بود.

رضایی افزود: بنابراین می خواهم اعلام کنم که کشمکش‌های سیاسی بس است. ما دست به دست هم خواهیم داد و به فضل پروردگار متعال، از همه افراد توانمند در هر جناحی، هر گروه ، قوم و استانی که هستند، این دولت فراگیر را به وجود می آوریم و توجه همه را به حقوق مردم، تحول در اقتصاد و فرهنگ جامعه سمت و سو خواهیم داد.

رضایی گفت: بنابراین در دولت ما قول می دهم که منازعات سیاسی پایان یابد، میزهای گفت وگو را شکل خواهیم داد، آزادی‌های مشروع را در داخل کشور تثبیت و حمایت خواهم کرد و قوانین و مقرراتی را تنظیم خواهیم کرد که همه بتوانند از حقوق خود دفاع کنند.
ولایتی: تشکر از جناب آقای رضایی: حل مسئله هسته ای چگونه است؟
روحانی: اگر بخوایم کشور، مدیران دلسوز رو به تخصص خودشون برگردانیم،اون جذب حداکثری و دفع حداقلی رو اجرا کنیم، باید تیغ حذف رو کنار بگذاریم. مدیریت جامعه ما باید دارای ثبات باشه. باید برمبنای ضابطه باشه نه رابطه. در سیاست داخلی و خارجی می توانیم قدم موثری برداریم.آقای رضایی به بحث اداره و مدیریت در شرایط جدید اشاره کرد می خواهم تاکید کنم اگر می خواهیم کشور را در مسیر جدید قرار دهیم باید به وحدت، اتحاد و انسجام در کل جامعه بپردازیم که این برای سیاست داخلی و خارجی ما اساس است.

وی افزود: مدیران دلسوز و کاردانی را که منزوی شده اند به تخصص خود برگردانیم اصل جذب حداکثری و دفع حداقلی را اجرا و عملی کنیم، در سال های اخیر نه تنها نتوانستیم غیر همفکر را جذب کنیم بلکه حتی دوستان، همکاران و همفکران و نیروهای انقلابی را از دست دادیم.

روحانی گفت: باید تیغ حذف را کنار بگذاریم و از همه دلسوزان انقلاب و مدیران با تجربه استفاده کنیم، مدیریت جامعه ما باید دارای ثبات باشد و افرادی که در جامعه ما مدیریت را بر عهده می گیرند باید بر مبنای ضابطه و نه برمبنای رابطه باشد و اگر چارچوب مدیریت ملاک کار ما باشد فکر می کنم در سیاست خارجی و داخلی می توانیم قدم موثر را برداریم.
حداد عادل: آقای رضایی، روش خودشوتونو توضیح ندادین؛ بلکه نتایج رو توضیح دادین. اینکه ما در سیاست خارجی موفق باشیم، اینها نتیجه دیپلماسی سیاسیه. نتایج مطلوب روش چیه.
جلیلی: حرفی ندارم.
قالیباف: به سمت وحدت رفتن اساس کار است اما تجربه گذشته نشان داده است که در عرصه سیاست داخلی چه اصلاح طلب چه اصولگرا، چه چپ چه راست نگاهشان عملا در عمل خلاف آنچه که گفته بودند بود و رفتارشان جناحی بود. پرسش این است که آقای رضایی با چه روشی می خواهند به این هدف برسند.
عارف: دو جوان در بازار تهران بخاطر این که گفته اند؛ درود بر عارف و سلام بر خاتمی دستگیر شده اند یا در دانشگاهی یکی از جوانان بعد از برنامه وی دو سه هفته ای بازداشت شده است.

عارف با تاکید بر این که مقام معظم رهبری فرموده اند باید از همه ظرفیت های قانون اساسی استفاده کنیم گفت: در زمانی که به دنبال خلق حماسه سیاسی هستیم باید با برخی تنگ نظری هایی که گاهی دیده می شود برخورد کنیم.

عارف مثال دیگری نیز از همین نوع زد و گفت: تعدادی از جوانان پوستر من و آقای سید حسن خمینی و خاتمی را تهیه کرده بودند اما برخی از توزیع آن جلوگیری کردند.
غرضی: بنده تشخیص می دهم سیاست داخلی مبنی بر جلب رضایت عامه است و با فرمایشات شما مغایرتی ندارد.

وی با طرح این پرسش که جلب رضایت عامه از طریق کانالهای تعریف شده انجام می شود یا کانالهای جدیدی را معرفی می کنید؟ گفت: اینکه شما بتوانید در داخل کشور مشکلاتی را که در گذشته فراهم شده است از بین ببرید باید روشهای جدیدی را معرفی کنید که بتوانید به جلب رضایت عامه بینجامد.

غرضی انعکاس استعداد داخلی کشور را تعریفی از سیاست خارجی دانست و گفت: آیا مشکلات داخل کشور و عدم وجود یک تناسب بین استعدادهای داخلی به شما اجازه می دهد در سیاست خارجی روشی انتخاب کنید تا بتواند به حل مسئله کمک کند؟ .

غرضی بیکاری، ‌تورم، مواد مخدر، گرفتاری های سیستمی و دولتی در رابطه با مردم را که از عدالت خارج شده از مشکلات پیش روی خواند و گفت: زمانی که شما با این مشکلات روبرو هستید در مقابله با جریانات خارجی چه ابزاری دارید تا جریانات خارجی را قانع کنید تا در داخل کشور صاحب قدرت هستید؟
پاسخ محسن رضایی: خوشبختانه بسیاری از اظهارات موید رویکرد من هستند.

وی افزود: امروز با دو چالش روبرو هستیم اول این که افراد سرجای خود نیستند و اولین کاری که من انجام خواهم داد هر کس را سر جای خود قرار خواهم داد و اطمینان دارم 50 درصد مشکلات به این صورت حل خواهد شد نکته دوم این که باید یک دولت فراگیر با دو محوریت در واقع تشکیل داد که اولین محور این است که افراد کارآمد و باعرضه را بکار بگیریم و دوم این که این افراد رهبری و نظام را قبول داشته باشند.

وی افزود: از اینجا به بعد برای من مهم نیست من از همه جناح ها استفاده خواهم کرد که این کار به کشور انسجام می دهد.

رضایی افزود:‌سابقه مدیریتی من همین است من در سپاه زمانی که مسئولیت داشتم از همه جناح ها حضور داشتند و من از همه جناح ها فرمانده تربیت کردم.

رضایی با اشاره به بحث آزادیخواهی گفت: آزادیخواهی یک احساس نیست و من دنبال این هستم که نهاد آزادی را در کشور مستقر کنم که در آن مجموعه رویه ها، آموزش و تربیت در نظر گرفته شود تا نهال آزادی در جامعه کاشته شود وگرنه این بحث مثل یک شعار در کشور باقی خواهد ماند.

رضایی افزود: بعضی صحبت ها متأسفانه در کشور حاکی از دعواست ما می گوییم دعوا بس است مردم مشکل نان دارند و باید همه بسیج شویم تا مشکلات مردم حل و فصل شود.

او در ادامه افزود: مدیریت جناحی در کشور کارش تمام شده است ما مدیریت فراجناحی می خواهیم نه این که جناح هایی را که گنجینه کشورمان هستند کنار بگذاریم.

او افزود: استراتژی من در سیاست خارجی مانند یک قیچی عمل خواهد کرد که یک لبه آن کارآمدی اقتصادی و مدیریت قدرتمند کشور و رفع تحریم هاست. لبه دوم این قیچی هم به این صورت خواهد بود که قوی ترین دیپلمات ها را بسیج می کنیم تا با یک دیپلماسی قوی با این قیچی تحریم ها را برداریم.

محسن رضایی درباره موضوع هسته ای کشور نیز گفت: پرونده هسته ای را باید خاتمه بدهیم و جلوی گذشت زمان را که غربی ها دنبال آن هستند خواهیم گرفت.

امروز افراد در مملکت، سرجای خودشون نیستن. ما در مرحله اول، هر کسی رو سرجای خودش قرار می دهیم. دوم اینکه کسایی رو میاریم که رهبری رو قبول داشته باشن و نظام رو قبول داشته باشن. همین کافیه. دیگر به بقیه اش کاری نیست. من از همه جناح ها فرمانده تربیت کرده ام. ما به بحث آزادی خواهی، به عنوان یک احساس نگاه نمی کنیم، بلکه مجموعه ای از قوانین و مقررات است که نهاد آزادی ساخته شود.

بعضی از صحبت‌ها حاکی از دعوا دارد. دعوا و کشمکش بس است. مردم امروز مشکل نان دارند. ما همین رو داریم می گوییم. می گوییم مدیریت جناحی کارش تمام شده. مدیریت فراجناحی می خوایم؛ اما نه اینکه جناح ها رو که سرمایه های ملی ما هستن بذاریم کنار. من در سیاست خارجی، از استراتژی قیچی استفاده می کنم. قوی ترین دیپلمات های ایران رو بسیج می کنم تا به کمک این قیچی بتونیم به مشکلات خاتمه بدیم. من جلو گذشت زمان رو می گیرم. البته زمان ها رو طوری بچینید که صحبت ها کامل منعقد بشه.

محسن رضایی در پایان وقت خود گفت: این طور تا ما می آییم صحبت کنیم وقت تمام می شود کاری کنید تا بهتر بتوانیم صحبت کنیم. مجری برنامه گفت: ان شاء الله در دوری که نوبت شما می شود در نقد صحبت دوستان وقت خواهید داشت پاسخ دهید و حالا قرعه کشی می کنیم برای نامزد بعدی.

***************


محمدباقر قالیباف: هویت ملی، هویت دینی و هویت انقلابی ما را تضمین کند

دومین شخصی که طبق قرعه کشی برنامه اش را در حوزه سیاست داخلی و سیاست خارجی سخن گفت، محمدباقر قالیباف بود.
محمد باقر قالیباف رسید و وی پشت تریبون قرار گرفت و گفت: عرض تبریک به مناسبت عید مبعث به همه ملت عزیز و شریف ایران. اجازه می خواهم بحث را از قسمت سیاست خارجی آغاز کنم که نکته مهم و کلیدی امروز ما می تواند باشد و نقش کلیدی داشته باشد برای تاثیرگذاری در اداره کشور.

وی افزود: اول یک نکته را اشاره کنم که من درسیاست خارجی چه هدفی را دنبال می کنم، سیاست خارجی باید منافع ملی و امنیت ملی ما را و همچنین هویت ملی، هویت دینی و هویت انقلابی ما را تضمین کند این رسالتی است که برعهده سیاست خارجی و دستگاه دیپلماسی کشور است.

قالیباف گفت: فکر می کنم در حوزه سیاست خارجی مثل بقیه حوزه ها مثل اقتصاد مثل سیاست داخلی یا فرهنگ نباید دستگاه دیپلماسی ما خارج از سند چشم انداز و سیاست های کلان برنامه حرکت کند یعنی این خودش اولین اشکال است پس باید بر این مدار حرکت کنیم و اینجا مهم این است که تاکید کنیم دستگاه دیپلماسی ما که مدیریت اجرایی تحقق این اهداف را دارد چه وضعیتی را دارد آیا از تواناییهای لازم برخوردار بوده یا نبوده است؟


وی افزود: من اینجا معتقدم که حوزه دیپلماسی ما در سالیانی که گذشته است نتوانسته در تحقق اهداف سیاست خارجی ما موفق باشد؛ شما نگاه کنید در حوزه اقتصادی در یارانه ها کسی با یارانه ها مخالف نیست همه می گویند خوب است ولی وقتی می آید در اجرا همه ضعف هایش دیده شد. ما دقیقا در حوزه سیاست خارجی هم در رویکردها دچار اشکال نیستیم در حوزه دیپلماسی که می خواهد آنها را تحقق بدهد و وزارت خارجه بحث شورای امنیت ملی ما باید در تحقق این ها حرکت کند که این نکته مهمی است که باید به آن توجه کرد و اینجا چالش ماست.

وی گفت: یعنی اگر بنده مرتب بر این موضوع تاکید دارم که ما نیازمند یک تغییر در رویکردهای مدیریتی برای اداره جامعه مان هستیم یک بخش آن سیاست خارجی است که در سیاست خارجی ما کارنامه قابل قبولی در حوزه دیپلماسی که تحقق برنامه ما است نداریم و نداشتیم. البته من این را بگویم همیشه زحمات به جای خود ولی مخصوصا سیاست خارجی و تغییر شرایط بین المللی و محیط بین الملل مرتب در حال تغییر است بنابراین ما باید خیلی به روز و به هنگام و با درایت و پختگی و با تحلیل صحیح حرکت کنیم.

قالیباف گفت: بنده برای حوزه دیپلماسی پنج محور جدی را در موضوع کاری داریم اول تحقق در انسجام داخلی؛ باید بدانیم دولتی که در درون کشور خودش مورد قبول و مورد تحسین مردم خودش نباشد در پشت هیچ میز چه مذاکره و مقاومتی و استقامتی و چه مورد توجه دنیا قرار نخواهد گرفت باید توجه کنیم که در درون کشور الگوی درست داشته باشیم.

قالیباف گفت: دوم دیپلماسی فعال منطقه گرایی این هم طبق برنامه هست هم از مزیت های نسبی سیاست های خارجی ماست که در حوزه منطقه گرایی نقطه قوت ماست و باید به آن توجه کنیم. فعال کردن دیپلماسی اقتصادی به نظر من در حوزه دیپلماسی اقتصادی ما یا تعطیل بودیم یا کارنامه مشخصی را ما ندیده ایم اگر کارنامه مشخصی هست بشنویم خوب است.

در حوزه دیپلماسی عمومی باید به طور جد توجه کنیم و پنجم راهبرد مقاومت مقتدرانه و یک رقابت هوشمندانه در سطح بین المللی.

عارف در انتقاد به سخنان قالیباف گفت: شما در دو مناظره قبلی بیشتر به توانایی روی مدیریت بخشی تأکید داشتید و یکی از مشکلات ما در کشور بخشی نگری است. مدیران ما تلاش می کنند مشکلات بخش خودشان را حل کنند و متأسفانه به تأثیر آن روی دیگر بخش های جامعه توجهی ندارند.

وی گفت: درباره نوع معماری شهری که شما گفته بودید بر عهده شورای عالی انقلاب فرهنگی است، آیا شما نمی توانستید در این زمینه پیشنهاد دهنده باشید؟ اگر با بخشی نگری فقط طرح های عمرانی تهران را دنبال کنید آیا از برخی مسائل دیگر مثل محیط زیست غافل نمی شوید؟ در زمان شهرداری شما قیمت زمین شش برابر شده است، آیا فروش تراکم در این افزایش قیمت ، سهمی نداشته است؟

این نامزد یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری افزود: شما تراکم را برای انجام طرح های عمرانی تهران پیش فروش کرده اید. من همین جا این موضوع را تکذیب می کنم که عارف هم پاسخ داد: بگذارید سؤالم تمام بشود. ریاست جمهوری مدیریت فرابخشی لازم دارد، توانایی خود را برای مدیریت فرابخشی به مردم بگویید.
غرضی: این شانزده سالی که در دولت بودم نکته ای را که یاد گرفتیم این بود که سیاست خارجی متکی به استعداد داخلی است و اینکه برویم به یک کشور خارجی بگوییم می خواهیم سیاست خارجی خود را عوض کنیم و یا اینکه آدمی را پیدا کنیم که نامه ای جداگانه بنویسیم، هیچ کشوری این موضوع را قبول نمی کند و هیچ کشوری ذهن و رفتارش به ما عوض نمی شود و با تغییر اشخاص، سیاست های خارجی عوض نمی شود.

وی افزود: نباید تصور کنیم که اگر در سیاست خارجی موفق یا ناموفق بوده ایم به اشخاص مربوط بوده است بلکه به استعداد داخلی مربوط است.

غرضی با اشاره به برخی مشکلات اقتصادی کشور گفت: باید برای تغییر سیاست خارجی، اول استعداد داخلی را تغییر دهیم.

وی افزود: اینکه بگویید می روم و به فلان کشور می گویم که سیاست خارجی ما با تغییر دولت، تغییر کرده است، این شدنی نیست زیرا سیاست خارجی در دنیا تنظیم شده است.

غرضی خطاب به قالیباف گفت: پیشنهادهای شما با این حساب ممکن نیست و اگر هست بگویید در سیاست داخلی آیا شما استعداد جمعی در عقبه خود دارید که مشکلات سیاسی داخلی را حل کند که همه کشور را تحت فشار قرار داده است؟.

علی اکبر ولایتی در سومین مناظره تلویزیونی نامزدهای ریاست جمهوری در نقد دیدگاههای محمدباقر قالیباف گفت: آقای قالیباف مطالبی را درباره سیاست خارجی گفت اما مسائل دیگری هم هست که باید به آن توجه شود که مهمترین آن تربیت نیروی کارآمد و متخصص است.

وی افزود: من که در وزارت امور خارجه بودم دانشکده این وزارتخانه را تأسیس کردم که از آن زمان تاکنون حدود 800 نفر کارشناس در امور بین الملل با حداقل آگاهی به دو زبان زنده دنیا تربیت شدند و ما در وزارت امور خارجه این کار را آغاز کردیم.

ولایتی گفت: آن روز که به وزارت امور خارجه وارد شدم 9 سفیر داشتیم اما روزی که از این وزارتخانه رفتم تعداد سفرا ، کارداران و سرکنسولها به 136 نفر رسید؛ به تدریج این دانشکده پس از رفتن من به حالت نیمه تعطیل درآمد و دیگر آن رسالت را برای خود قائل نبود.

وی افزود: کار به جایی رسیده است که آزمون ورودی برگزار می شود و از میان افرادی که دارای کارشناسی علوم سیاسی یا رشته های مرتبط هستند وارد وزارت امور خارجه شدند در حالیکه آن زمان که ما دانشکده را تأسیس کردیم ورود افراد با گزینش بود و بعد هم همان افراد به عنوان کارورز از سال دوم و سوم به بعد در حوزه های مختلف آموزش می دیدند.

این نامزد انتخابات ریاست جمهوری گفت: این موجب شد که ما پس از مدتی توانستیم دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران را که از صفر آغاز کرده بودیم پیش ببریم زیرا نمی شد دیپلماسی جمهوری اسلامی را بر دیپلماسی زمان شاه بنا کرد و وزارت امور خارجه از معدود وزارتخانه هایی بود که پس از انقلاب فعالیتش را از صفر آغاز کرد.

ولایتی: مطالبی که شما گفتید اگر با این تکمیل شود که عزمتان بر این است که دوباره تربیت کارشناسان زبان دان و آشنا به مسائل بین الملل را که دائم رو به تحول است تربیت کنیم این افراد در عرصه بین الملل عوامل کار شما می شوند زیرا در این عرصه رابطه میان کشورها ، رابطه میان انسانهاست.
محسن رضایی: پرسشی از آقای قالیباف ندارم.

حسن روحانی: تعجب کردم از بیان آقای قالیباف در این زمینه که سیاست خارجی کشور ناموفق بود زیرا استثنا هم نکردند. به اعتقاد من سیاست خارجی در دولت سازندگی به ریاست آیت الله هاشمی رفسنجانی در شرایطی که ما بعد از جنگ بودیم همان سیاست خارجی بود که توانستیم تکنولوژی را از خارج وارد کنیم و وام مورد نیاز را از خارج بگیریم و تحول بزرگ در کشور ایجاد کند.

وی گفت: این همان سیاست خارجی بود که باعث شد باقی مانده سرزمین ما از بعثی ها بازپس گرفته شود و همان سیاست خارجی بود که با کمک شورای عالی امنیت ملی آن زمان موفق شدیم همه اسرا را به کشور بازگردانیم. سیاست خارجی آن دوره بود که صدام در سازمان ملل متحد و شورای امنیت محکوم شد.

روحانی گفت: در دوره ریاست جمهوری حجت الاسلام و المسلمین سید محمد خاتمی کشور از بحران نجات پیدا کرد در شرایطی که داستان یازده سپتامبر اتفاق افتاده بود ایران را متهم کرده بودند در شرایطی که ما دیدیم دو کشور منطقه مورد هجوم قرار گرفت و ایران همواره مورد لیست بود که بعد از افغانستان اول ایران یا عراق.

وی افزود: ما دیدیم که ایران توانست چگونه با تدبیر و برنامه ریزی از این مسیر کاملا جدا شود و بالاترین بهره برداری را سیاست خارجی ما کرد یعنی دشمن ما در افغانستان و عراق منکوب شد و ایران سالم باقی ماند و ما توانستیم به مردم افغانستان و عراق کمک کنیم.

روحانی گفت: سیاست خارجی ما در آن دو هشت سال بسیار موفق بود البته نمی خواهم بگویم در این هشت سال اخیر هیچ توفیقی نبوده است اما اینجور کل سیاست خارجی را زیرسوال بردن به اعتقاد من منصفانه نیست.

حداد عادل: ایشان می فرمایند چند نفر که اسم آقای عارف و آقای خاتمی را بیان کردند دستگیر شده اند، بنده نیز مطلب ایشان را انکار نمی کنم اما حتماً این موضوع یک سلیقه فردی بوده است. در این میان عارف گفت: بله بنده نیز منظورم این است که باید مقابل سلیقه های فردی گرفته شود.

در ادامه حداد عادل افزود: این اشتباهی است که امکان دارد در هر دوره ای حتی زمانی که شما به عنوان رئیس جمهور کشور انتخاب شوید، مأموری در تشخیص اشتباه کند. نتیجه این اقدام این بوده که بنده نمی توانم به آذربایجان بروم و خجالت می کشم.

حداد در ادامه افزود: همین حالا که ما به محل مناظره در صدا و سیما می آمدیم عده ای مقابل مدخل ورودی سازمان صدا و سیما ایستاده بودند و عکس آقای خاتمی و آقای عارف را در دست داشتند و شعار می داند و هیچ فردی نیز با آنها کار نداشت.

وی ادامه داد: نباید این تلقی صورت گیرد که فضای کشور چنین حالتی است. در فیلم های مستندی که این شب ها پخش می شود آقای خاتمی درباره عده ای اظهارنظر کردند و تصاویر آن نیز پخش شد و مطلوب است که این گونه مطرح شود، اگر این اتفاق روی داده شرایط کلی کشور ما نیست.

حداد عادل گفت: آقای روحانی هم که اشاره می کنند سیاست خارجی ما موفق بوده معتقدم که از اول انقلاب تاکنون موفقیت های زیادی در زمینه سیاست خارجی همه دولت ها داشته ایم و در هر دوره ای مشکلاتی بوده است همان طور که ایشان اشاره کردند در مجلس ششم شاهد آن بودیم که نمایندگان مجلس ششم مرتب در نطق های قبل از دستور عنوان می کردند که در دوره آقای هاشمی کشور به بحران کشیده شده است و این گونه بیان می کردند که آقای خاتمی آمده تا کشور را از بحران نجات دهد.

وی افزود: نمایندگان این دوره در مجلس تقصیرها را به گردن آقای هاشمی می انداختند و در همان دوران هم بود که دادگاه میکونوس بوجود آمد که خروج رئیس جمهور را از خروج از کشور ممنوع کرده بودند و یا در موضوع مطرح کردن محور شرارت که بوش به ایران هشدار داد پس از همه ی حرف هایی بود که در سیاست خارجی اتفاق افتاده بود.

حداد عادل گفت: خوب است که این مسائل مطرح شود تا تصور نشود که کارنامه همه 20 است و یک دوره خاصی زمستانی بوده است.

در این میان عارف به میان صحبت آقای حداد آمد و گفت: آقای حداد دشمنان ما ، ما را محور شرارت خطاب کردند که حداد در پاسخ گفت: بله. اما می خواهیم ببینیم در چه دوره ای اتفاق افتاد.

عارف ادامه داد که این موضع گیری شفاف دولت بوده در قبال غرب و آمریکا.

حداد گفت: بله اما می خواهم بگویم که هر موضع گیری که از خارج نسبت به ما صورت می گیرد به علت ضعف مدیریت داخل است.

سعید جلیلی: نکاتی که در منطقه گرایی و دیپلماسی اقتصادی مطرح شد الان هم موجود است اما بحث این است که اینها را چگونه می خواهیم انجام دهیم زیرا مهم اجرای این بحث هاست. نکته دوم که شما به درستی اشاره کردید سیاست خارجی براساس منافع و ارزش های کشور است سوال می کنم که اگر کشوری آن اصول، اهداف و منافع اش در تعارض و تقابل با شما بود چگونه با آن کشور برخورد می کنید.

سعید جلیلی گفت: در گزارشی که شما به عنوان برنامه راهبردی دیپلماسی نوشته اید جمله ای آمده است که با نگاه های شما همخوانی ندارد. در این برنامه آمده است اگر به دنبال نظمی برای جهان هستیم نباید به گونه ای باشد که تصویر خارجی آن چالش قدرت هژمونی جهان باشد.

این نامزد ریاست جمهوری گفت: در صورتی که یکی از بحث های اساسی در سیاست خارجی این است که ما قدرت هژمون در جهان را قبول نداریم و با آن با چالش هستیم و اساساً انقلاب اسلامی بر این اساس استوار است.

وی ادامه داد: شما نوشتید که این علاقه به حاکمیت بی نظمی که با مبانی عقیدتی نظام اسلامی سازگار نیست باشد. این بی نظمی در چالش با نظامی است که به زور می خواهد خود را از چند جهت به جهان حاکم کند. سیاست خارجه جمهوری اسلامی ایران یکی از رویکردهای بسیار مثبت نظام ما در سیاست خارجی است و قدرت نظام ما در سیاست خارجی است.

وی گفت: دستگاه ها باید با این موضوع خود را منطبق کنند.

جلیلی افزود: من هم قبول دارم که دستگاه دیپلماسی آن قدرت لازم را ندارد و وزارت خارجه ما به علت برخی تدابیر که از ابتدای انقلاب صورت گرفته ظرفیت بار بزرگ سیاست خارجی را ندارد و باید خیلی قوی تر از این باشد.

این نامزد ریاست جمهوری گفت: اما نکته ای که آقای روحانی مطرح کردند باید همه جانبه بررسی شود به گونه ای که درباره بحثی که آقای عارف مطرح کردند منظور آقای حداد عادل این است که در زمانی که برخی دوستان شعار همراهی با این نظم را می دادند و از تقابل های بیهوده به تعبیر آنها باید جلوگیری می شد پاسخش چه بود.

در دوره آقای هاشمی این بود که دو حکم جلب برای آقای هاشمی آمد در دوره آقای خاتمی این بود که پس از آن همه همکاری با غربی ها در قضیه افغانستان ایران را محور شرارت نامیدند نه این که حرف آنها صحیح بود یا حکم جلب هر دو غلط بود.

جلیلی ادامه داد: بحث این است که این شیوه غلط است اگر ما با این شیوه بخواهیم وارد شویم سرانجام آن خواهد شد.

در این میان روحانی در پاسخ به جلیلی گفت: اما منافع ملی کشور حفظ شد.

جلیلی گفت: منافع ملی کشور کی حفظ شد، آن زمانی که دقیقاً بعد از آن دوران عده ای نگران بودند که به عراق و افغانستان حمله شده ، نکند به ایران حمله شود ولی ظرفیتی ایجاد شد که پس از آن آمریکا در افغانستان و عراق زمین گیر شد.

روحانی پاسخ داد:این اتفاق چه زمانی افتاد. در زمانی که دوره آقای خاتمی بود. عده ای می گفتند ما گفتگوهای هسته ای که در بغداد داشتیم در تهران نتیجه بحث بغداد بود و این ادعای آقای بلر بود.

روحانی گفت: این بحث که اصلاً صحت ندارد. این اظهاراتی است که مطرح شده است و در یک چنین فضایی آنها احساس می کردند با دو حمله به عراق و افغانستان می توانند ایران را مرعوب کنند اما اتفاقاً پس از آن فضایی ایجاد شد که توانست آنها را زمین گیر کند.

روحانی در پاسخ گفت: آقای جلیلی تاریخ را که نمی شود تحریف کنیم. پس از این ماجراها آمریکایی ها به دنبال آن بودند که بیایید مذاکره کنیم تا ما بتوانیم در عراق جان سالم به در ببریم این می تواند اقتدار ایجاد کند.

وی در ادامه با اشاره به مطالبی که آقای عارف بیان کرده گفت: اگر ما می خواهیم از سلایق جلوگیری کنیم راهش قانون است و با قانون می توانیم جلوی سلایق بایستیم اگر ما بیاییم در اینجا با صراحت از کسانی که بزرگترین بی قانونی را کردند با افتخار یاد کنیم دامن زدن به سلائق می شود اگر کسی آمد خلاف قانون عمل کرد و ظلم بزرگ به نظام کرد و ما آمدیم او را مبنا قرار دادیم و با افتخار بیان کنیم.

در این میان عارف به میان صحبت جلیلی آمد و گفت: آقای جلیلی آیا عکس آقای خاتمی خلاف قانون است که جلیلی در پاسخ گفت من آن را مطرح نمی کنم بلکه در این باره صحبت می کنم که اگر بعد از این دوره انتخابات ریاست جمهوری که قانونی دارد که همه ما پذیرفتیم اگر پس از انتخابات کسانی آمدند و خلاف آن قانون شعاری دادند و شورای نگهبان انتخابات را تأیید کرد و پس از آن عده ای حق ندارند بیایند و خلاف آن مردم را بشورانند و بگویند رأی مردم و جمهوریت وتو بشود. این قانون است اگر خلاف این بشود از این بزرگتر بی قانونی نداریم.

قالیباف در پاسخ به منتقدان خود از انتقاد دکتر عارف شروع کرد و گفت: بعد از دولت تنها مجموعه ای که می تواند بخشی نگر نباشد شهرداری ها هستند چرا که شهرداری ها در تمام ابعاد شهرسازی، حمل و نقل، امور فرهنگی و اجتماعی و ازجمله در دیپلماسی عمومی و خارجی فعالند.

وی ادامه داد: در دوره مدیریت من توانستیم مجمع شهرداران آسیایی را با بیش از 100 شهر بزرگ آسیا ایجاد کنیم که دبیرخانه دائمی آن در تهران است، این دیپلماسی است.

قالیباف گفت: همچنین شهردار تهران عضو UCGL است و چندی پیش در کنفرانس بزرگ تغییرات آب و هوایی که مقامات بیست شهر جهان دعوت شده بودند از شهردار تهران نیز دعوت شده بود، بنابراین شهرداری جای بخشی نگری نیست.

وی در ادامه بحث تربیت منابع انسانی را که دکتر ولایتی آن را مطرح کرده بود مورد تأکید قرار داد و افزود: من بارها گفته ام نفت و گاز مهم است اما منابع انسانی مهمتر است و بازگشت نخبگان به متن تصمیم گیری، اساس کار من است.

این نامزد یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در پاسخ به انتقاد دکتر روحانی نیز گفت: من معترض سیاست خارجی نبودم، همین که شش کشور بزرگ با ما حرف می زنند و اینکه ما به صورت مبنایی در جهان جلوی امریکا ایستاده ایم بسیار اهمیت دارد، آمریکا می گوید قدرت حق من است اما ما می گوییم حق ، قدرت است و همین جاست که نگاه اسلام در دیپلماسی ما مشخص می شود.

قالیباف ادامه داد: من حرفم در حوزه دیپلماسی است، من دست همه کسانی را که در این حوزه زحمت کشیده اند می بوسم اما شما می دانید آن روز که دیپلماسی خودمان را بر اساس نزدیکی به اتحادیه اروپا بنا نهادیم آنان سفرای خود را از کشور ما فراخواندند و سفیران ما را نیز از کشورشان بیرون کردند.

وی گفت: به اعتقاد من در دولت های سازندگی و اصلاحات در حوزه دیپلماسی اقتصادی، خوب عمل نشد. کارنامه دولت سازندگی و اصلاحات در حوزه دیپلماسی اقتصادی چیست؟ شما بگویید.

***************


غلامعلی حدادعادل: مسلم است مشکل اقتصادی با تحریم ارتباط دارد
غلامعلی حدادعادل نامزد انتخابات ریاست جمهوری دیدگاهها و رویکردهای خود را در حوزه سیاست خارجی ارائه کرد.

حداد عادل: در داخل کشور می دانیم که در سیاست داخلی مشکل اقتصادی، امروز مشکل مهمی است و برای همه کاندیداها اولویت دارد.

وی افزود: مسلم است مشکل اقتصادی با تحریم ارتباط دارد، تحریمی که دشمنان ان را فلج کننده نامیدند و ما اعتقاد داریم با مدیریت بهتر می شد و می شود اثار این تحریم را کم کرد. در سیاست خارجی ما حل مسئله تحریم اولویت دارد و مهم این است که چگونه، برخی اینطور عنوان می کنند که مشکل فقط مدیریتی، ظرافت های دیپلماتیک است و شخصی برود و شخصی بیاید این مشکل حل می شود.

وی گفت: برخی گمان می کنند اگر ما به تحریم کنندگان لبخندی بزنیم و کدخدا را ببینیم، مسئله حل می شود، برخی مشکل عمدتا به گردن دولت فعلی می اندازند اما من این طور فکر نمی کنم. همه می دانند که مسئله هسته ای بهانه است، ما ان روزی که مشکل هسته ای نداشتیم یعنی فعالیت هسته ای نکرده بودیم، در تحریم بودیم و دشمنان ما هم بهتر از ما می دانند که فعالیت هسته ای ما نظامی نیست.

وی با بیان اینکه بنده صریح می گویم مشکل ما با امریکایی ها مشکل اصل انقلاب است، گفت: انها چون ما خواهان استقلال بوده ایم و بر سر آن هستیم،‌ با ما مخالفت می کنند. انها از روز اول انقلاب نسبت به ما همین نظر را داشتنند و تحریم داماتو قبل از فعالیتهای هسته ای بود.

وی گفت: روز اول انقلاب که ما فعالیت هسته ای نداشتیم، حقوق بشر مطرح نبود، آنها چندین میلیارد پول ما را در هفته های اول بعد از پیروزی انقلاب مسدود کردند و هنوز پس نداده اند. به نظر من پایه اصلی حل مشکل تحریم، این است که از موضع عزت و اقتدار مذاکره و در سیاست خارجی عمل کنیم و به طور مثال ویتنام در برابر امریکا.

وی گفت: ما با وحدت و مدیریت و روحیه عزتمندانه ملت می توانیم از موضع قدرت در برابر تحریم ها مقابله مدبرانه کنیم، همان کاری که امام،‌ در زمان جنگ کرد و وقتی صدام به ما حمله کرد امام عقب نشینی نکرد و امروز هم رهبری می گویند این تحریم ،تحمیلی است و عزت و شرف ما در گرو مقاومت اقتصادی است.

حداد عادل افزود: امریکایی ها روزی با ما سر مذاکره واقعی می نشینند که بدانند ما در برابر فشار انها دستهایمان را به علامت تسلیم بلند نمی کنیم و ملت ما از عزت و استقلال دست بر نمی دارند. به طور مثال رفتاری که امریکا با چین داشت، چهل سال امریکا تلاش کرد چین را نادیده بگیرد، اما بعد از اینکه دید چین محکم در برابر این کشور ایستاده است امریکا با این کشور تعامل کرد.

قبل از سخنان اقای حداد عادل مجری از نامزدها تشکر کرد و گفت: زمان های مصرف شده روبروی شماست و برای تنظیم وقت می توانید برنامه ریزی کنید.

جلیلی در ادامه گفت: نظری ندارم.

قالیباف گفت: ما که بحثی با این آرمان ها و اهداف و حرکت های حق طلبانه نداریم، صحبت کردید با مدیریت این موضوع حل نمی شود، می گویید سیاست خارجی ماست که می تواند بیشترین منافع را برای کشور بیاورد و لذا مدیریت کلیدی است اگر غیر از این نظر دارید بفرمایید چرا؟

سپس نوبت به عارف رسید و گفت: چگونه و در چه شرایطی به این موضوع می رسید که مذاکره داشته باشید؟

غرضی در ادامه گفت: بفرمایید که عزت و اقتدار کشور مربوط به استعداد داخلی کشور است یا مکتوب در کتاب هاست شما زحمات زیادی در آموزش و پرورش کشیده اید چرا آموزش و پرورش و وزارت آموزش عالی، جوانان را به اشتغال نمی رسانند؟ شما چطور می توانید استعدادها را به اشتغال برسانید؟ چگونه می توانید عزت و اقتدار داشته باشید؟

وی افزود: بله ما در نفت، در مسائل امنیت و ارتش عزت و اقتدار داریم اما در سایر زمینه ها اشاره به چین می کنید، وقتی چین چهارشنبه بازارهای آمریکا و اروپا را گرفت نیکسون مجبور شد با چین بر روی میز مذاکره بنشیند.

در ادامه مناظره، محسن رضایی در پاسخ به اظهارات حداد عادل گفت: آقای حداد عادل شعاری صحبت می کنند ، مگر می شود سرنوشت کشوری را اینگونه با شعار پشت سر بگذاریم ؟

وی با بیان اینکه حتی یک دقیقه از وقت ملت را نباید گرفت ادامه داد: در این کشور گرفتار دو گروه شدیم ، عده ای همه اش شعار مقاومت می دهند مثل همان هایی که می گفتیم خرمشهر اشغال شده اگر راست می گویید بیایید کمک کنید تا خرمشهر آزاد شود مگر در آن زمان کسانی که در تهران می نشستند و شعار می دادند می توانستند به ملت ایران کمک کنند؟

رضایی افزود: گروه دیگر نیز می گویند کار تمام شده است و این تحریم اقتصادی پدر ما را در آورده و برویم تسلیم شویم، همین مسائل در دوران انقلاب و دفاع هم بود.

وی گفت: آقای حداد عادل می گویند زمانی آمریکاییها کنار می آیند که ما مقاومت کنیم، آیا ما مقاومت کنیم که مردم گرسنه بمانند؟ مقاومت کنیم که تحریم های اقتصادی آثارش را بیشتر نشان دهد؟

نامزد یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری با اشاره به اینکه تحریم ها تاکنون 30 تا 40 درصد آثار خود را نشان داده است با طرح این پرسش که چرا آمریکاییها با ما وارد مذاکره جدی نمی شوند افزود: آنها در پی این هستند که زمان را از ما بگیرند تا تحریم ها در اثر زمان همه آثار خود را بگذارد.

رضایی با طرح این پرسش که آیا نمی توانستیم کاری کنیم که آمریکاییها، چین و روسیه را با خود همراه نکنند گفت: می توانستیم کاری کنیم که آمریکاییها در دیپلماسی شکست بخورند. مقاومت کردن باید منتج به نتیجه شود یعنی اینکه آمریکاییها بفهمند که تحریم ها بی اثر بوده است باید تولید را راه بیندازیم و با گرانی و بیکاری مقابله کنیم.

رضایی تاکید کرد: با چه زبانی بگوییم که اقتصاد هم نظام جمهوری اسلامی را حفظ می کند و هم زندگی مردم را بهبود می بخشد.

نامزد یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، حل مشکلات اقتصادی را راه برون رفت از مذاکرات دانست و گفت: زمانی که بتوانیم به آمریکاییها ثابت کنیم که سر پای خود ایستاده ایم و تحریم ها از نظر اقتصادی بر روی ما اثر نگذارد آنها آماده می شوند تا مذاکره کنند و در آن زمان هم باید مذاکره ما قوی باشد.

رضایی با اشاره به اینکه استراتژی قیچی که می گویم مربوط به همین موضوع است افزود: باید ابتدا کارآمدی اقتصادی و ظرفیت ها و تواناییهای عظیم خود را در کشور نشان دهیم و در این حالت کسی که در مقابل ماست وقتی ببیند وضعیت ما روز به روز بهتر می شود مذاکره منصفانه می کند اما اگر ببینند هزار تومان امروز ما برابر با 300 تومان دیروز است متوجه می شوند ما شعار می دهیم.

وی با درخواست از آقای حدادعادل که درباره این مسائل توضیح دهد اضافه کرد: اینکه می گوییم مقاومت می کنیم درست است اما این به شرطی است که از این مقاومت بهره برداری کنیم.

آقای ولایتی در پاسخ به اظهارات آقای حدادعادل تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران در بیش از 35 سال اخیر همواره با مشکلاتی در صحنه های بین المللی و منطقه ای روبرو بوده است و در جنگ تحمیلی هشت ساله هم عراق با پشتیبانی 40 کشور به ایران حمله کرده بود.

وی افزود: درست زمانی که همسایه شرقی ما یعنی افغانستان به اشغال نیروهای شوروی سابق درآمده بود همسایه غربی ما به ما حمله کرد که ما در آن زمان، جنگ و دیپلماسی را در پیش گرفتیم که موثر بود و باعث شد که به افغانستان کمک کردیم که نیروهای شوروی را از این کشور بیرون کردند.

ولایتی گفت: دیپلماسی جنگ و مذاکره در آن زمان بسیار سخت تر از مذاکرات مربوط به مسایل هسته ای بود و باید مقاومت ما توام با تدبیر باشد.

این نامزد ریاست جمهوری افزود: باید در برابر زیاده خواهی های آنها بایستیم و در برابر مشکلاتی که برای ما ایجاد می کنند تدبیر کنیم.

***************


حسن روحانی: نیاز به عقلانیت و اعتدال داریم
سومین کاندیدایی که اظهاراتش را در مناظره بیان کرد، حسن روحانی بود.
حسن روحانی نامزد یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در نخستین وقت چهار دقیقه ای خود در سومین مناظره تلویزیونی گفت: اساس سیاست داخلی دولت تدبیر و امید بر مبنای اولاً تأمین امنیت و ایجاد آرامش برای همه مردم ایران در همه ابعاد زندگیشان ازجمله اقتصادی، فرهنگی، شغلی و حریم خصوصی خواهد بود.

روحانی افزود: همه ابعاد زندگی مردم باید به گونه ای باشد که مردم شب و روز در خانه، خیابان و سفر احساس امنیت و آرامش در ابعاد مختلف زندگیشان داشته باشند.

وی گفت: مسئله دوم آزادی است که مردم در همه ابعاد زندگی، آزادی مسئولانه را احساس کنند یعنی جایی که باید نظرشان را اعلام و مطالبشان را بیان کنند و یا اینکه در یک انتخابات با آزادی کامل بیایند و حضور پیدا کنند، متأسفانه امروز در برخی از موارد این آزادی حضور مردم در صحنه انتخابات با سخت گیری هایی همراه است که به اعتقاد من نیازی به این قدر سخت گیری نیست.

روحانی افزود: یک تا دو مورد آن را عارف اشاره کرده است و من هم چند نمونه دارم که نمی خواهم وقت بگذرد اما باید مقداری با سعه صدر با این مسائل برخورد کنیم.

وی گفت: مسئله دیگر، عدالت در سراسر کشور و بحث حقوق شهروندی است که همه مردم کشور از هر قبیله، نژاد، آذری زبان، ترک، لر، ترکمن، عرب، بلوچ و همه و همه احساس کنند شهروند کشوری واحدند و از حقوق عادلانه و مساوی برخوردارند.

این نامزد یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری افزود: باید زمینه را برای مشارکت همه مردم فراهم کنیم تا مردم با اعتماد کامل در بخش های مختلف سیاسی و اجتماعی مشارکت کنند و این مشارکت تنها برای انتخابات یا 22 بهمن نباشد بلکه در همه امور، مردم حضوری فعال و مشارکت داشته باشند تا کشور به سمت انسجام و قدرت ملی حرکت کند.

روحانی گفت: برای این کار نیاز به عقلانیت و اعتدال داریم و نیاز داریم که از افراط و تفریط دوری کنیم.

وی افزود: در بحث سیاست خارجی هم این چنین است، در سیاست خارجی باید منافع و امنیت ملی کشور را حفظ کنیم و بتوانیم شرایطی را فراهم کنیم تا فرصت های لازم برای مردم ما در صحنه سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و سایر بخش ها به وجود آید.

روحانی گفت: اینکه در بحث ها اشاره شد در دولت سازندگی یا در دولت اصلاحات، سیاست خارجی ما ایراد و اشکال داشته است از بعضی از دوستان تعجب می کنم که اشاره می کنند به حرفی که در گوشه ی سایتی آن هم به صورت ناقص آمده است.

وی افزود: خوب است کتابی را که اخیراً آقای البرادعی نوشته است نگاه کنند و ببینند که می گوید جنگ پشت دروازه ایران بود و این تدبیر ایران بود که جلوی این جنگ را گرفت و سه کشور را به تهران دعوت کرد و آنها را سپر انسانی قرار داد و کتاب های دیگری که در این زمینه نوشته شده ازجمله کتابی که آقای جک استراو نوشته و گفته است جنگ حتمی بود و من آمدم اعلام کردم این جنگ احمقانه است و به خاطر این مرا برکنار کردند.

این نامزد یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: واقعیت های تاریخی را تحریف نکنیم و بدانیم شرایط کشور چه بوده است، امروز هم ما باید این شرایط را برای کشور حفظ کنیم.

روحانی افزود: البته تأکید می کنم در سیاست های خارجی مهم، همه جا تأیید مقام معظم رهبری و هدایت های ایشان بوده است و آنچه راجع به دو دولت گفتم در واقع بخش بزرگی از آن هدایت های خود مقام معظم رهبری بوده است.
حدادعادل: از آقای روحانی می پرسم که در تبلیغات شان درباره سیاست خارجی آمده بود که باید با کدخدای دنیا کنار بیاییم، نمی دانم این را به شوخی گفته بودید یا جدی، یعنی اگر آمریکا کدخداست بقیه کشورها از جمله ما رعیت آمریکا هستیم؟

روحانی: این را بد به شما منتقل کرده اند.
جلیلی: در سیاست خارجی دفاع از حقوق و منافع و ارزش های یک کشور مطرح است. چون پلی زده شد به بحث آقای البرادعی، باید بگویم البرادعی به دنبال آن در کتاب خاطرات خودش در صفحه 144 می گوید نه تنها پیشنهاد سه کشور اروپایی ناچیز بود بلکه لفظ توهین آمیزی نیز داشت تا جایی که می شد آن را متکبرانه توصیف کرد.

جلیلی گفت: البرادعی ادامه می دهد این طرح تا جایی پیش رفته بود که قول می داد اروپایی ها دانشمندان ایرانی را که در صورت غنی سازی نکردن، بیکار می شوند تحت پوشش قرار دهد. البته خود آقای روحانی نیز در کتاب خودشان صفحه 583 به آقای البرادعی پاسخ می دهد که متاسفانه اگر نگوییم هیچ، ایران ما به ازای بسیار اندکی در برابر پیشنهادات اروپایی ها دریافت کرد و تنها با قول های انجام نشده و درخواست های بیشتر آنان روبرو شد.

این نامزد ریاست جمهوری گفت: آقای روحانی در کتاب خود به خوبی جواب آقای البرادعی را داد اما تحلیل این است که این نیست که یک مسئله ای در یک سایت مطرح شده بود، چراکه حتی خود دوستان الان هم می گفتند ما داشتیم ایران را از یک خطری نجات می دادیم ، این درحالیست که اساسا خبری نبود ، بلکه ایران در یک اقتدار بود اگرچه دو طرف آمده بودند و تهدیداتی نیز وجود داشت. وقتی توانستیم خطر را رفع کنیم که با اقتدار رفتیم و به گونه ای عمل کردیم که آنها آمدند با ما در مسایل گفتگو کنند.

قالیباف: خاطرم هست سال هشتاد و دو که بنده فرمانده نیروی انتظامی بودم و شما دبیر امنیت ملی بعد از هجده تیر که هر سال به مناسبت سالگرد آن دانشجویان داخل و بیرون مراسمی می گذاشتند در جلسه ای به شما آقای روحانی گفتم اجازه بدهید دفتر تحکیم وحدت مراسم بگیرد اما شما جناب روحانی گفتید: بابا دنبال دردسر�