1- شورای نگهبان صرفاً نظارت بر انتخابات و موضوع تعیین صلاحیتها را بر عهده دارد و مسئولیت اجرای انتخابات با وزرای کشور (در نهاد مستقل دیگر) است. لذت موضوع از حیث کنترل و نظارت متفاوت با احرا دیده شده و صرفاً در اختیار شورای نگهبان نیست .
2- شورای نگهبان تنها نهادی است که تقریباً ترکیبی از هر سه قوه مقننه ، مجریه و قضائیه و تمامی اعضاء آن حداکثر با دو واسطه منتخب رأی مردم محسوب می شوند.
3- اعضاء شورای نگهبان عضویت دائمی و مادام العمر ندارند و 6 عضو از فقها ء آن هر سه سال (حداقل نیمی از آنها) از سوی مقام رهبری قابل تغییر هستند و همین وضعیت برای 6 عضو حقوقان آن برای مجلس و قوه قضائیه پیش بینی شده است .
4- با توجه به مفاد اصل 91 قانون اساسی ، انتخاب فقها و حقوقدانان از ویژگی خاصی برخوردار است که در کمترین نهاد حقوقی و سیاسی کشور چنین اوصافی برای عضویت پیش بینی شده است.
5- پروسه نظارت بر انتخابات توسط شورای نگهبان در سه سطح صورت می گیرد. ابتدا نمایندگان شورای نگهبان در هنگام عملیات انتخابات بطور مستقیم در صحنه انتخابات حضور دارند و در کنار عوامل اجرائی مراقبت لازم را برعهده دارند .
سپس مجموع اقدامات و عملیات اجرائی توسط یک هیأت عالیرتبه و خاصی موسوم به هیأت نظارت مرکزی، کلیه اقدامات کنترل و به کلیه شکایات و تخلفات رسیدگی می شود. نهایتاً در صورتی که ضرورت داشته باشد پاره ای از موارد مهم مثل ابطال انتخابات ، توقف انتخابات و غیره در شورای نگهبان مورد رسیدگی قرار می گیرد .
6- در خصوص تعیین صلاحیتهای داوطلبان ، ضمن اینکه در درجه نخست تنها و مهمترین معیار تأیید یا رد صلاحیت قوانین و مقررات مصوب مجلس شورای اسلامی است و هیچ مرجعی اعم از اجرائی یا نظارتی حق ندارد صرفاٌ براساس تمایلات شخصی یا جناحی و گروهی تصمیم بگیرد، اما بر خلاف اغلب کشور ها که این امر یا صرفاٌ در اختیار احزاب و گروه های سیاسی گذاشته شده است و یا حداکثر توسط یک یا دو قاضی از محاکم دادگستری صورت می پذیرد ، در ج.ا.ا ابتدا توسط هیأتهای اجرائی و نظارت مناطق انتخاباتی بررسی می شود ، سپس در هیأت نظارت مرکزی مورد رسیدگی قرار می گیرد که تحت نظارت و کنترل مستقیم شورای نگهبان است و نکته بسیار مهم اینکه اعضاء شورای نگهبان بدلیل ویژگی های مندرج در اصل 91 ق.ا بطور قطع از حیث آشنایی با موازین حقوقی و قضائی از تمامی محاکم دادگستری کشور برتر بوده ، صرف نظر از اینکه از حیث تشریقات انتخاب شده نیز بی نظیر هستند .
7- نهایتاً ممکن است تصور شود که نظارت بر عملکرد شورای نگهبان چگونه است؟ در این خصوص باید گفت اتفاقاً این نظارت توسط عالیترین و برجسته ترین شخصیت عالیرتبه کشور صورت می گیرد که بی تردید از حیث دقت و اعتماد سازی از جایگاه خاص و رفیعی برخوردار است ضمن اینکه همان شخص اول کشور نیز خود تحت نظارت مستقیم و علی الدوام دهها نماینده خبره و فقیه و متدین و برجسته منتخب مردم قرار دارد .
8- بنابر این چناچه این میزان از کنترل و نظارت برای مردم اطمینان بخش نباشد ناگزیر باید از ملائک جهت نظارت استمرار شود.