در آخرین روز ‌‌نام‌نویسی نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری، هنوز هم ابهام بر سر ‌‌نام‌نویسی نامزدهایی که ممکن است امروز نام خود را بنویسند، ادامه دارد. یک نامزد کنار رفته از صحنه انتخابات اعتراف کرده ‌که او به احمدی نژاد گفته، شرکت‌های نفتی را به برخی بدهد. در همین حال گزارش‌ها، فضای اقتصاد کشور را چندان روشن توصیف نمی‌کند.

پایان معمای ‌‌نام‌نویسی

پرسش مهم صفحات امروز روزنامه‌ها در مورد مشایی و ‌هاشمی رفسنجانی، این است که آیا این دو امروز در انتخابات نامزد می‌شوند؟

اعتماد در این مورد نوشته است: در حالی كه تا امروز بیش از 20 چهره نام آشنای سیاسی در انتخابات ثبت نام كرده اند اما هنوز قطب‌های اصلی انتخابات مشخص نیست. به همان میزان كه افكار عمومی با این پرسش مواجه است كه «اصل كاری»‌های انتخابات چه كسانی هستند، سیاسیون نیز «تكلیف» خود را همچنان نمی دانند كه در این انتخابات با چه كسی باید «عقد اخوت» ببندند و با چه كسانی باید «رقابت» كنند. عامل اصلی این سردرگمی را باید در دو نام جست‌وجو كرد: آیت الله ‌هاشمی رفسنجانی و اسفندیار رحیم مشایی.

اگرچه خیلی از علاقه‌مندان جانشینی محمود احمدی نژاد بدون توجه به این دو نام خود را به وزارت كشور رساندند اما علی اكبر ولایتی و محمد باقر قالیباف گویا منتظر آن هستند تا از تصمیم نهایی ‌هاشمی رفسنجانی و مشایی مطلع شوند و پس از آگاهی از «آمدن و نیامدن» این دو نفر، بدانند كه باید چه تصمیمی بگیرند. علی اكبر ولایتی كه قرار بود روز گذشته (جمعه) با حضور در ساختمان وزارت كشور برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام كند به ناگهان دفتر او در اطلاعیه‌ای از تعویق زمان ثبت نام وی خبر داد. «افزایش احتمال كاندیداتوری اكبر ‌هاشمی رفسنجانی» را می‌توان علت اصلی تعویق ثبت نام علی اكبر ولایتی دانست.

آمدن ‌هاشمی به همان میزان كه موجی از نگرانی را در دل محافظه‌كاران ایجاد كرده، روزنه‌های امید را در اردوگاه اصلاح طلبان زنده كرده است. طیف وسیعی از اصلاح طلبان اعلام آمادگی كرده اند كه در صورت حضور ‌هاشمی از او حمایت خواهند كرد.

اسفندیار رحیم مشایی كه از سوی محافظه‌كاران در یكی، دو سال گذشته به عنوان گزینه اصلی دولتی‌ها در انتخابات معرفی شد و بر همین اساس همواره مورد تاخت و تاز راست‌های سیاسی بود در این روزها و پس از احتمال حضور ‌هاشمی رفسنجانی در انتخابات به نظر می‌رسد كه دیگر برای محافظه‌كاران، خطر اصلی دانسته نمی شود. اصولگرایان كه تا دیروز تنها منتظر آن بودند كه تا مشایی سخنی بر زبان جاری كند و از فرق سر تا نوك پای مشایی را زیر سؤال ببرند در حال حاضر تمام هم و غم شان معلول آمدن و نیامدن ‌هاشمی است. علت اصلی این مسأله را می‌توان خیال آسودگی آنان از عدم تایید صلاحیت اسفندیار رحیم مشایی دانست.

اعتماد ادامه داده است: امروز تكلیف مشخص خواهد شد. تا پایان ساعت 18 امروز تكلیف «همه» مشخص خواهد شد. پس از این ساعت نه تنها افكار عمومی می‌دانند كه كاندیداهای اصلی انتخابات چه كسانی هستند كه سیاسیون هم می‌دانند چه طرح و برنامه‌ای را برای ادامه «بازی بزرگ» انتخابات در نظر بگیرند. امروز تا پایان ساعت 18 اصولگرایان یا از نیامدن ‌هاشمی رفسنجانی آسوده خاطر خواهند شد یا آنكه بر آشفتگی‌ها و نگرانی‌هایشان افزوده خواهد شد. امروز 21اردیبهشت ماه ساعت 18 یا مشایی با شعار «زنده باد بهار» خواهد آمد یا آنكه كاندیداهای دوم و سوم دولت پشت سر یكدیگر می‌آیند تا جای خالی مشایی را پر كنند. هر چه هست امروز برای وزارت كشور، روز شلوغی خواهد بود و معمای ثبت نام ‌هاشمی و مشایی امروز حل می‌شود.

شهروند روزنامه نزدیک به دولت در مطلب اصلی صفحه اول خود با عنوان «فرصت حماسی در دوقطبی‌هاشمی ـ مشایی» نوشته است: تشکیل این دوقطبی پارامتری است که رفتار رأی‌دهی سبد خاکستری جامعه را به سود مشارکت حداکثری تغییر خواهد داد. فایده دیگر حضور‌هاشمی در انتخابات آتی ریاست‌جمهوری آن است که اعلام نامزدی او اراده رهبری معظم مبنی بر ضرورت حضور سلایق مختلف در انتخابات را نیز در بالاترین سطح ممکن محقق می‌سازد.

این در حالی است که بهار با تیتر «اصولگرایان نمی‌خواهند ‌هاشمی رئیس‌جمهوری شود» نوشته است: «هاشمی،‌نیا» این روزها شاه‌بیت کلام بسیاری از تندرو‌های جناح اصولگراست. از سرمقاله‌های تند کیهانی گرفته تا نامه‌نگاری و جمع‌آوری امضای برخی از نمایندگان مجلس برای شرکت نكردن‌هاشمی در انتخابات، البته از موضع‌گیری‌های برخی مسئولان و چهره‌های سیاسی نزدیک به جریان محافظه‌کار هم نمی‌توان به‌سادگی چشم‌پوشی کرد که این روزها به سوی اکبر‌هاشمی‌رفسنجانی می‌تازند. نمایندگان اصولگرای تهیه‌کننده نامه علیه‌هاشمی می‌گویند، 150 نماینده مجلس نامه را امضا کرده‌‌اند در صورتی که بسیاری از گروه‌های سیاسی که اکثریت مجلس را تشکیل می‌دهند در گفت‌وگو با «بهار» پیش از این گفته بودند که از چنین نامه‌ای حمایت نکرده‌اند. حسینعلی حاجی دلیگانی از نگارندگان اصلی این نامه در گفت‌وگو با «بهار» گفت: به اعتقاد من، طیف‌های مختلفی از نمایندگان این نامه را امضا کرده‌اند و امضا‌هایشان هم موجود است. هر‌چند او چیزی درباره انتشار امضا‌ها نگفت و تنها اعلام کرد که اگر صلاح باشد، منتشرش می‌کنند. وی دولت محمود احمدی‌نژاد را موفق‌تر از دولت‌هاشمی‌رفسنجانی می‌داند و معتقد است موضع‌گیری‌های‌هاشمی خلاف سیره امام(ره) و مقام معظم رهبری است.

شرق و آرمان روزنامه‌هایی هستند که همچنان احتمال آمدن‌ هاشمی را تبلیغ می‌کنند. شرق در این مورد نوشته است: «علی مطهری» آن‌ طور که خودش می‏گوید، تغییر نکرده، نه مواضعش و نه ایده‌هایش. آنچه تغییر کرده، شرایط است. ظهور گروهی به نام اصولگرا در قدرت و کارنامه ضعیف آن، فرزند شهید مطهری را به جایی رسانده که تأکید می‌کند، «اوضاع فرهنگی این روزها نسبت به دوران خاتمی لیبرال‏تر شده و نقد ما به خاتمی بیشتر در حوزه فرهنگ بود. حالا که این‌طور است، خود خاتمی می‌تواند نامزد بعدی ریاست‌جمهوری شود، چون اصولگرایان هم آن‌طور که ما فکر می‌کردیم، کارشان را درست انجام ندادند. البته آقای خاتمی امروز پخته‌تر است».

نام علی مطهری در دوران اصلاحات به ‌عنوان منتقدی سرسخت به ذهن متبادر می‌شد. نویسنده‏ای که مقاله «صدای پای استبداد می‏آید» را در «کیهان» نوشت و از چپ و راست نقدهای جانانه‏ای بر جریان اصلاح‏طلبی نوشت.

آرمان نیز در این مورد نوشته که مطهری در سفر به قم و دیدار با مراجع پیگیر ثبت نام‌ هاشمی در انتخابات بوده است.


من به احمدی نژاد گفتم شرکت‌های نفتی را به برخی بده

روزنامه ایران در ستون اخبار کوتاه امروز خود نوشته که باهنر نامزد کنار رفته از صحنه انتخابات اذعان کرده ‌که منظور احمدی‌نژاد در یکی از سخنرانی‌های اخیر وی بوده است.

این روزنامه نوشته است: خبر رسیده كه محمدرضا باهنر درباره سخنان اخیر رئیس جمهور كه گفته بود: آقایی آمد نزد من و به من گفت دو شركت نفتی به برخی احزاب بده تا انقلاب حفظ شود، تصریح كرده: ببینید من اعتقادی داشتم و با آقای احمدی‌نژاد صحبتی كردم همان اوایل و گفتم بالاخره شما كه می‌خواهید خصوصی كنید و شاید بیش از 100 میلیارد تومان بنگاه‌های اقتصادی را به بخش خصوصی واگذار كنید بالاخره بخشی از اینها باید جاهایی برود كه آدم به اینها اعتماد داشته باشد كه آن‌هایی كه این‌ها را تحویل می‌گیرند به اصطلاح اگر گوشتش را هم می‌خورند، استخوانش را دور نیندازند. من اتفاقاً برایش پیشنهاد مشخصی دادم و گفتم سهام آن را به سه دسته تقسیم كن. یك دسته را بده به پرسنل فعلی پتروپارس. یك گروه را هم بده به مدیران سطح بالای نفتی ما بعد از انقلاب و یك بخشی را هم بده به نفتی‌های ما در سطح دنیا. ما هم‌اكنون در دنیا ایرانی‌های بسیار مجرب و ماهری در زمینه نفت داریم كه در امریكا، كانادا و اروپا هستند. این خودش جاذبه‌ای ایجاد می‌كند. چون این‌ها ایرانی هستند و به ایران هم علاقه‌مندند.

آینده اقتصاد ایران

روزنامه اعتماد از جمله روزنامه‌هایی است که به آینده اقتصاد ایران پرداخته است. این روزنامه نوشته است: مركز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی به عنوان مركز قابل استناد ایرانی بعد از تصویب لایجه بودجه در كمیسیون تلفیق روز گذشته پیش بینی‌های تازه‌ای از نرخ رشد اقتصادی و تورم در دولت داشته و اعلام كرده است. مركزپژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در این پیش بینی جدید خود نرخ تورم سال جاری (92) را 32 درصد، نرخ رشد اقتصادی همین سال را بین 7/0 تا منفی 4 درصد و نرخ رشد نقدینگی سال 92 را بیش از 30 درصد اعلام كرده است. دفتر مطالعات برنامه و بودجه این مركز در این گزارش پس از تشریح شرایط اقتصادی كشور مأموریت‌های بودجه را به عنوان یكی از مهم ترین ابزارهای سیاستگذاری اقتصادی در شرایط كنونی بررسی كرده و سپس با راهبردهای اصلی دولت در تهیه و تنظیم لایحه بودجه سال 1392 كل كشور مورد مقایسه قرار داده است.

این مركز كه نكات مهم و محورهای تصمیم‌گیری لایحه بودجه سال 1392 كل كشور را در تازه‌ترین گزارش خود ‌بررسی کرده، با اعلام این پیش‌بینی آورده است: دهه 1380 و دو سال اول دهه 1390 شمسی را از نظر اقتصادی می‌توان به سه دوره متفاوت تقسیم كرد، در این تقسیم بندی میانگین منابع حاصل از صادرات نفت، میانگین نرخ‌های رشد اقتصادی، بیكاری و تورم و ارزش نفت خام مصرفی در داخل كشور (به قیمت نفت خام صادراتی) و صادرات و واردات آمده است. طبق گزارش‌های موجود مشخصه چهار سال اول دهه 1380، بالاتر بودن نرخ رشد اقتصادی و كمتر بودن واردات نسبت به سال‌های بعد است. مشخصه‌های اصلی شش سال بعدی (سال‌های 1384 ـ 1389) رشد بیش از دو برابری منابع حاصله از صادرات نفت و جهش واردات به همین میزان نسبت به چهار سال اول است. مشخصه دو سال اخیر (1390 ـ 1391) نیز نوسان شدید متغیرهای اقتصاد كلان به ویژه كاهش نرخ رشد اقتصادی و افزایش شدید نرخ تورم بوده است.

تهران امروز اما در گفت‌وگو با فرشاد مومنی استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی ضمن انتقاد از مدیریت فعلی دولت در حوزه اقتصاد تأكید كرده ‌که تورم تك‌رقمی امكان‌پذیر است. وی در این مورد گفته است: شرایط اقتصاد كشور به نقطه‌ای رسیده است كه مهار و كاهش تورم به یكی از شعارهای اصلی داوطلبان ریاست‌جمهوری تبدیل شده است. اما با تورم موجود، امكان رسیدن به تورم تك رقمی وجود دارد؟ مومنی در پاسخ می‌گوید: «ما نیازمند یك بازنگری بنیادی در جهت‌گیری‌های سیاستی كشور هستیم و باید به این واقعیت توجه داشت كه وقتی گرایش به سرمایه‌گذاری تولیدی كه اغلب به واسطه بی‌ثباتی‌ اقتصادی و سیاست‌گذاری‌های نه‌چندان صحیح كاهش نگران‌كننده‌ای یافته و از سویی دیگر فعالیت‌های سوداگرانه و غیر مولد افزایش داشته و واردات كالاهای مصرفی، تولید و اشتغال ملی را تهدید می‌كند بی‌تردید می‌توان با تكیه بر مطالعات عمیق آسیب‌شناختی، اصلاح جهت‌گیری‌های سیاستی در حوزه اقتصاد و با درك این پیچیدگی‌ها و در فضایی به دور از احساس و با كمترین هزینه، خود را برای رویارویی با این شرایط آماده كرد».

او گام نخست برای كاهش تورم را درك پیچیدگی‌های موجود در آن برای اندیشیدن تدبیری صحیح دانست و توضیح داد: «هنگامی كه در یك اقتصاد، در بازه زمانی نه چندان طولانی فقط درسال 91 نرخ ارز در بازار آزاد تا 300 درصد افزایش را تجربه می‌كند، باید بررسی شود كه چه میزان از ساختار هزینه بنگاه‌های تولیدی از دلارهایی با این قیمت تاثیر پذیرفته است چراكه آثار تورمی این پدیده طبق قاعده در سال‌جاری ظاهر خواهد شد بنابراین قبل از اینكه شوك جدیدی از طریق سیاست‌های ناسنجیده نظیر ایجاد جهش‌های جدید در نرخ ارز یا حامل‌های انرژی پدید ‌آید باید دانست كه این اقتصاد بر حسب واقعیت هنوز پتانسیل‌های جدی برای رویارویی با یك تورم سركش را داراست».

مومنی معتقد است كه تا زمان جابجایی دولت كنونی مسئولیت نهادهای نظارتی در زمینه مهار و كنترل تورم بسیار سنگین خواهد بود و پس از آن نیز باید كمك كرد تا این مسأله به درستی از سوی مجریان جدید شناخته شده و اهتمام و اراده جدی كه باید نهادهای نظارتی داشته باشند نیز به كمك دولت جدید آید تا از شرایط پیچیده حاكم عبور كنیم.

این اقتصاددان با اشاره به درآمدهای نفتی كشور گفت: «هنگامی كه از مفهوم دور باطل ركود تورمی استفاده می‌شود به‌گونه‌ای ناظر بر این است كه ساختار نهادی كشور به واسطه برخوردی اغلب سهل انگارانه با این پدیده درمعرض شرایطی قرار گرفته كه ما در زمان وفور درآمدهای نفتی به‌دلیل گونه‌های خاصی از اشتباهات و سیاست‌گذاری نه چندان صحیح در معرض ركود تورمی قرار می‌گیریم، این در حالی است كه حتی در دوره‌های كاهش یا افول درآمدهای نفتی نیز باز هم به دلیل گونه‌های دیگری از اشتباهات فاحش سیاست‌گذاری در معرض ركود تورمی قرار داریم».

مومنی گفت: «بدیهی است استمرار این شرایط برای برخی گروه‌های ذی‌نفع و ذی‌نفوذ در بردارنده منافعی خواهد بود گرچه چشم‌اندازهای توسعه كشور را به شدت تهدید كرده و برای بنگاه‌های تولیدی و عامه مردم هم خسارت‌های جبران‌ناپذیری را ایجاد می‌كند، بنابراین اصل این مسأله به عنوان یك معضل حاد، باید به رسمیت شناخته شده و فضایی فراهم شود تا ضمن شناسایی ریشه‌های این دور باطل، سازوكارهای برون رفت از آن با یك برنامه از پیش تعیین شده فراهم شود».