برنامه «دیروز، امروز، فردا» شب گذشته با اجرای محمدحسین رنجبران و با حضور راه‌چمنی، دبیرکل حزب وحدت و همکاری ملی (به نمایندگی از جبهه اصلاحات) و محمد دهقان، عضو هیات رئیسه مجلس (به نمایندگی از طرف اصولگرایان)، به بررسی نقش رسانه‌ها در برگزاری انتخاباتی گسترده و اخلاق مدار پرداخت.
راه چمنی در ابتدای برنامه گفت: امسال را که مقام معظم رهبری حماسه سیاسی و اقتصادی نامگذاری کرده‌اند، در بحث رسانه‌ها که نقش آفرینی بالایی در انتخابات حداکثری دارند، ایجاد حماسه سیاسی با بخشنامه ایجاد نمی‌شود؛ بلکه باید فضایی را در جامعه ایجاد کرد که مردم در انتخابات شرکت کنند و به کاندیدا مورد نظرشان رای بدهند.
وی افزود: برای حرکت به سمت خلق یک حماسه سیاسی در کشور، نهادهای مختلف تاثیر گذارند و اگر نقش خود راخوب ایفا کنند، بستر سازی برای ایجاد انگیزه در مردم و مشارکت حداکثری آن ها ایجاد می‌شود.
راه‌چمنی ادامه داد: کسانی که تریبون دارند هم باید اهمیت حضور در انتخابات را برای مردم تبیین کنند؛ قشر جوان که در دانشگاه‌ها هستند، نقش اساتید در دانشگاه‌ها بسیار پر رنگ است؛ اساتید باید نقش فعالی در بحث انتخابات داشته باشند تا ما شاهد انتخابات پر شور و با مشارکت حداکثری مردم باشیم، یکی از نهادهای تاثیر گذار در این مسیر مطبوعات و رسانه ملی و رسانه های دیجیتال است.
وی تصریح‌کرد: اگر بخواهیم آماری به این موضوع نگاه کنیم، ما حدود 2100 نشریه فعال در کشور داریم که حدود 152 روزنامه و 650 هفته‌نامه داریم و باقی هم فصل نامه و ماهنامه هستند؛ این یعنی روزانه دو و نیم میلیون نشریه در کشور منتشر می‌شود؛ این تعداد مخاطب با تعداد مخاطب تلویزیون قابل قیاس نیست پس نقش اصلی بر عهده رسانه ملی است تا بستر مورد نیاز برای مشارکت حداکثری ایجاد شود، بعد از صدا و سیما مسولیت سایت‌های خبری بیش از نشریه‌هاست؛ البته نشریات و روزنامه‌ها هم نقش خود را دارند.
راه‌چمنی یادآور شد: به طور کلی اگر نگاه کنیم، یک نشریه زبان مردم است و باید مشکلات مردم را مطرح کند و انتقادات و مطالبات و انتظارات جامعه را اعلام کند، بر اساس این انتقادات منعکس شده از سوی نشریات، مسئولین باید تصمیمات مقتضی را بگیرند؛ در انتخابات نشریات از دو منظر نقش دارند، یکی معرفی درست خود ِ رئیس جمهور و اختیارات اوست.
وی افزود: نشریات باید بگویند که اختیارات رئیس‌جمهور در چه حد است و بعد چه کسی و با چه ویژگی‌هایی می‌تواند از این اختیارات برای پیشرفت کشور و تعالی مردم استفاده کند؛ مطبوعات می‌توانند با بالابردن آگاهی مردم، زمینه را برای انتخاب اصلح از سوی جامعه کمک کند؛ مردم باید حس کنند که انتخاب رئیس‌جمهور بسیار مهم است تا به صورت گسترده در انتخابات شرکت کنند.
دهقان هم در ابتدای برنامه در مورد نقش رسانه‌ها در مشارکت حداکثری مردم در انتخابات گفت: ما اگر بخواهیم رسالت رسانه‌ها را خوب درک کنیم، باید فضای فعلی کشور را بشناسیم و بدانیم چه آرمان‌هایی روی زمین مانده است و انتخابات چه نقشی در تحقق این آرمان‌ها و حرکت ملت ایران به سمت این آرمان ها دارد؛ اهمیت یک موضوع را باید از ضد آن شناخت.
وی گفت:‌ برای شناخت اهمیت مطبوعات باید ببینیم دشمن چه نگاهی به این مقوله دارد، دشمن در سال‌های اخیر تعداد زیادی رسانه نوشتاری و صوتی و تصویری بر علیه ما راه‌اندازی کرده‌اند.
دهقان یادآور شد: انتخابات از اول انقلاب نقش بسیار زیادی برای ما داشته، وقتی انقلاب شد، امام(ره) اظهار امیدواری کردند که این انقلاب به سمتی حرکت کند که کشور ما برای سایر ملل عالم تبدیل به الگو شود، امروز ما در زمینه انتخابات به یک الگو تبدیل شده‌ایم و مردم هر دوره با بصیرت و آگاهی بیشتر، به صورت گسترده‌تر در انتخابات شرکت می‌کنند.
وی ادامه داد: آنهایی که می‌خواهند مردم سالاری همراه با دین داشته باشند باید به سمت جمهوری اسلامی بیایند و به همین دلیل دشمن از این موضوع نگران است و می‌خواهد به نوعی مشارکت مردم را پایین بکشند و می‌خواهند این نقطه قوت را به نقطه ضعف تبدیل کنند؛ در داخل کشور ما چه برنامه‌ای داریم؟ اینجاست که نقش رسانه‌ها معنی پیدا می‌کند و مسیر پیشرفت را به مردم نشان می‌دهند.
وی با بیان اینکه تمام رسانه‌هایی که در این کشور و با پول این ملت اداره می‌شوند، باید منافع ملی را در نظر بگیرند، اظهار داشت: رسانه‌ها باید به خط دشمن نگاه کنند و عکس آن عمل کنند؛ رسانه‌های ما در وهله اول باید امید و نشاط بین مردم ایجاد کنند؛ حماسه‌سازی بدون امید و نشاط محقق نخواهد شد، البته از اول انقلاب ما مسیر پیشرفت را طی کرده‌ایم و در عین نقاط ضعفی هم داشته‌ایم اما برآیند کشور رو به پیشرفت است، انشالله انتخابات پیش روی هم طوری باشد که دشمنان مایوس شوند.
دهقان ادامه داد: اگر بخواهیم ارزیابی دقیقی داشته باشیم، باید بگوییم که رسانه‌ها چند دسته هستند، یک نوع از رسانه‌ها هستند که نگاه جناحی ندارند؛ من رسانه‌های متعلق به یک جناح خاص را با بعضی از رسانه‌ها مثل رسانه ملی مقایسه می‌کنم و می‌بینم که مثلاً رسانه ملی فراجناحی کار می‌کند؛ جدای از رسانه ملی، بقیه رسانه‌ها هم باید همینطور باشند.
وی اظهارداشت: کسی که از بودجه عمومی استفاده می‌کند، نباید جناحی عمل کند؛ ممکن است گاهی جو گیر شوند و به سمت فضایی خاص سوق داده شوند اما واقعیت این است که رسانه‌های دولتی مثل روزنامه ایران یا رسانه‌های دیگر که از بیت‌المال تغذیه می‌شوند نباید تبدیل به ستاد انتخاباتی یک کاندیدا خاص شوند، روزنامه‌ای که متعلق به مردم ایران است نباید در خدمت یک قبیله سیاسی قرار بگیرد.
نماینده مردم چناران و طرقبه در مجلس افزود: البته یک سری روزنامه‌ها هم هستند که پایگاه خبری یکی از کاندیداها هستند، انتظار از این دست رسانه‌ها هم این است که رعایت انصاف و منافع ملی را انجام دهند؛ ملت ما، ملت اخلاق و انقلاب فرهنگی است، رئیس‌جمهور باید امانت دار و با تقوا و اخلاق مدار باشد.
راه چمنی در ادامه صحبت‌های دهقان اظهارداشت: باید بگویم که روزنامه‌ها دولتی‌اند و یا از نهادهای غیردولتی تغذیه می‌شوند؛ طبیعی است که بودجه بیت‌المال باید در اختیار سلایق مختلف باشد؛ مردم صاحب انقلاب هستند و طبیعتاً جامعه سلایق مختلف سیاسی دارد، یک روزنامه که از منابع عمومی استفاده می‌کند نباید در خدمت یک جناح خاص باشد. چه طیف اصولگرا چه اصلاح طلب، در این مورد تفاوتی ندارد.
دبیر کل حزب وحدت و همکاری ملی ادامه داد:بعضی از روزنامه‌ها هم هستند مثل مردم‌سالاری و همبستگی و تعداد اندکی دیگر، حزبی هستند؛ روزنامه حزبی از کاندیدا مورد نظر حزب باید حمایت کند اما با این همه من معتقدم رسانه نباید کارکرد حزبی داشته باشد؛ به طور کلی نقش رسانه، نقش اطلاع رسانی در جامعه است اما ما چون در کشور احزاب قوی نداریم، رسانه‌ها در غیاب احزاب قدرتمند، کار حزبی انجام می‌دهند.
وی در مورد معنای حزبی عمل کردن هم یادآور شد: الان بنده اخباری که از اصولگرایان هست را هم در رسانه‌ای که در اختیار دارم چاپ می‌کنم و اخبار اصلاح‌طلبان را هم به چاپ می‌رسانیم؛ چیزی که مسلم است این موضوع است که خبر حزبی و طیف خودم را در اولویت قرار می‌دهم.
راه‌چمنی یادآور شد: یکی از اشکالات این است که بعضی از رسانه‌ها با تنگ نظری برخورد می‌کنند؛ چرا ما نباید اجازه ندهیم جامعه از فلان خبر مطلع شود؟ چرا کیهان حتماً باید از یک طیف حمایت کند؟ امیدوارم آقای شریعتمداری ناراحت نشود. چرا بیانیه های اصلاح طلبان در ایران و جام جم چاپ نمی‌شود؟ این دیدگاه تنگ نظرانه است و تجربه نشان می دهد که این نوع نگاه جواب نمی‌دهد.
راه چمنی ادامه داد: ما روزنامه منتشر می‌کنیم نه گروه‌نامه یا حزب‌نامه و وظیفه ما اطلاع‌رسانی است؛ برخی روزنامه هستند که دارای گرایش خاص سیاسی است که این نوع رسانه‌ها هم نباید حزبی برخورد کنند و فقط به اطلاع رسانی بپردازند؛ مردم قضاوت می‌کنند، باید اخبار را به مردم گفت.
دهقان در پاسخ به صحبت‌های راه چمنی گفت: آقای راه چمنی می‌گویند نباید تنگ نظرانه برخورد کرد و من هم موافقم اما به هرحال در این سال‌ها اتفاقاتی افتاده که متصل به رهبران جریان اصلاحات بوده؛ واقعیت این است که خیلی از اهالی جریان اصلاحات خودشان را از این مسائل جدا نکردند، الان هم می‌گوییند اصلاحات! اما کدام اصلاحات؟! یک مجموعه‌ای از اصلاحات خودشان را از جریان فتنه جدا نکرد! روزنامه کیهان متعلق به نظام است و قطعاً چیزی را منعکس می کند که متعلق به نظام باشد و طبیعی است که نباید از این روزنامه و امثال آن انتظار داشت که بیانیه‌های کسانی که به نظام ربط ندارند را منتشر کند.
دهقان در ادامه برنامه در مورد رویش رسانه‌های نو ظهور در ایام انتخابات و تاثیر آن گفت: روزنامه‌ها باید از قبل مجوز بگیرند اما چیزی که خیلی زیاد رشد می‌کند، رسانه های مجازی است. البته این موضوع چیز بدی نیست. مردم در ایام انتخابات آماده شنیدن هستند. این طبیعی است که کاندیداها برای شنیده شدن حرفشان رسانه های اینترنتی تاسیس کنند. اگر این موضوع به خوبی مدیریت شود، شاید بتواند در افزایش سطح آگاهی مردم موثر باشد؛ البته مردم به رسانه‌ای که قدمت بیشتری دارد، توجه بیشتری دارند.
وی افزود: نقطه منفی ماجرا این است که بعضی از این رسانه های مجازی شناسنامه ندارند و وزارت ارشاد باید این رسانه‌ها را نظم و ترتیب بدهد. در ایام انتخابات رسانه‌های شناسنامه‌دار باید وارد کار شوند و مطالب مربوط به کاندید مورد نظر خودشان را به افکار عمومی ارائه دهند.
راه چمنی در ادامه برنامه در مورد راهکارهای مقابله با فضاهای مسموم تبلیغات رسانه در انتخابات گفت: رسانه‌ها باید پایبند به قانون باشد. در قانون مطبوعات هم رسالت رسانه ها مشخص است و هم جرائم آن، رسانه‌ای که مسئول دارد، باید پاسخگوی مراجع ذی صلاح باشد. رسانه ها باید وارد کانال رعایت قانون شوند. تخلف های مطبوعاتی مشخص است و باید کاری کنیم که رسانه ها قانون را فصل خطاب خود بدانند. آیا نشر بد اخلاقی در جامعه جزو رسالت مطبوعاتی است؟ رسانه در بیان انتقادات خود نباید به کسی توهین کند.
وی ادامه داد: وزارت ارشاد جلسات مرتبی با مدیران مسئول مطبوعات دارد که این کار خوبی است. با جلسات هم اندیشی می‌توان مسئولین مطبوعات را توجیه کرد و رسالت مطبوعاتی و قوانین را به آنها گوشزد کرد. برخلاف قانون عمل کردن همان بد اخلاقی انتخاباتی است.
راه‌چمنی یادآور شد: در کشور ما قانون فصل الخطاب است. در مطبوعات هم نباید تا چیزی به اثبات نرسیده، منتشر شود. ما فرهنگ قانونمداری را باید در جامعه اشاعه دهیم. باید یاد بگیریم که به قانون احترام بگذاریم. ما نباید در مطبوعات مدام بنویسیم که فلان فرد قانون را رعایت نمی کند. شکستن قبح قانون کار درستی نیست، چون قانون یک چیز مقدس است باید حرمت آن حفظ شود. اگر کسی جرمی مرتکب شد، دادگاه وجود دارد. اگر خارج از کانال قانونی فعالیت کنیم به نتیجه درستی دست پیدا نخواهیم کرد.
دهقان در ادامه برنامه اظهار داشت: قانون اساسی گفته نشریات در بیان مطالب آزاد هستند مگر این که مخل مبانی اسلامی و عمومی باشد؛ ما برای دموکراسی، نیاز مبرم به مطبوعات داریم. کار رسانه ای کار خطرناکی است و باید از اصحاب رسانه تشکر داشته باشیم. به همین خاطر قانون اساسی، هیات منصفه مطبوعات را پیش بینی کرده تا تشخیص دهد فردی که فلان خبر را زده در اثر فضای به وجود آمده غفلت کرده یا با سوء نیت این کار را کرده؛ افرادی که وارد رسانه می‌شوند باید متناسب با رسالتی که دارند، آموزش دیده باشند. نیش قلم می تواند یک فرد را نابود کند. دروغی که در یک رسانه مطرح می شود ممکن است باعث شود یک انسان اذیت شود. ما نیاز به کار اخلاقی و تقوایی و آموزشی داریم. در این حوزه باید سطح تقوا و انصاف و عدالت بالا باشد.
وی ادامه داد: البته حقوق نظام هم باید رعایت شود. موضوع دیگر این است که کشور نیاز به آرامش دارد و ما در عین حال که معتقدیم اطلاع رسانی باید آزاد باشد، ما نیاز به آرامش داریم. مطبوعات نباید از مرز عدالت و انصاف خارج شود. فرق بین نقد و تخریب باید مشخص شود چون بدون نقد پیشرفتی حاصل نخواهد شد.
دهقان ادامه داد: وقتی از آقای رئیس جمهور سوال می شود که شما اول دوره خودتان شعارهای زیادی دادید، کدام محقق شده، ایشان نباید ناراحت شوند و با صعه صدر و صادقانه به سوالات پاسخ دهند. اگر فرد در این مورد صداقت وجود نداشته باشد، طرف می گوید همه کارهای خوب را من انجام داده ام و هر وعده ای هم محقق نشده، به دلیل کارشکنی دیگران است. در آرامش است که پاسخگویی محقق می شود اما این آرامش معنای رکود نیست. ملت ما به دنبال پیشرفت است، پیشرفت می تواند توام با آرامش باشد اما کسانی هستند که هر نقدی را برهم زننده آرامش تلقی می کنند که این موضوع جلوی پیشرفت کشور را می گیرد. پس همانطور که گفتم ما باید مرز تخریب و نقد را بشناسیم تا جامعه به آرامش برسد.»
وی افزود: نباید اخلاق و تقوا را فراموش کرد. الان یکی از موارد این است که کاندیداها باید گذشته خود را برای مردم تبیین کنند. این تبیین گذشته به معنای تخریب وی نیست اما اینکه یک عیبی را به فلان کاندید نسبت می دهند که واقعیت ندارد، به تخریب وی می انجامد و این خوب نیست.
راه چمنی نیز در ادامه برنامه گفت: اگر یک سری اتهام به فردی که اینجا نیست بزنیم، تهمت محسوب می شود و صدا و سیما باید این حق را به فرد غایب بدهد که او بیاید و از خودش دفاع کند. این طبیعی است که کاندیداها می خواهند رای جمع کنند و به همین دلیل می آیند و تمام زحمات دولت‌های گذشته را زیر سوال می‌برند که این کار درستی نیست. باید انصاف را رعایت کرد. وقتی همه چیز را زیر سوال می برید، تمام انقلاب و نظام را زیر سوال می‌برید که این به دور از انصاف است. باید برای مردم روشن شود که چه کسی راست می‌گوید و چه کسی دروغ!؟
دبیرکل حزب وحدت و همکاری ملی در مورد بحث مظلوم نمایی هم اظهار داشت:« دفاع حق طبیعی همه مردم است؛ بعضی از کاندیداها هم هستند که می‌خواهند مظلوم‌نمایی کنند که اینجا رسانه‌ها باید روشنگری کنند؛ من معتقدم رسانه باید اطلاع‌رسانی کند و مردم در نهایت بهترین قضاوت را خواهند داشت؛ باید فضایی را ایجاد کنیم که ایستایی نباشد؛ نباید اینطور باشد که تا شما یک صحبتی بیان می‌کنید به شما برچسب ضد دولت و ضد نظام زده شود، نقد افراد هیچ اشکالی ندارد اما باید به او هم اجازه داد که از خودش دفاع کند تا ظلمی صورت نگیرد.
دهقان در مورد روش افشاگری گفت: ما معتقدیم در مقابل افشاگری باید تبیین و روشنگری کرد؛ بعضی‌ها از راه افشاگری برای فرار از پاسخگویی استفاده می‌کنند در حالی که همه باید در شرایط آرام جواب ملت ایران را بدهند؛ مردم از ما توقع دارند که صادقانه پاسخ رفتارهای خودمان را بگوییم، بعضی‌ها به جای ایجاد آرامش، بحران آفرینی می‌کنند تا از پاسخ‌گویی فرار کنند.
وی ادامه داد: ما معتقدیم باید گفت‌وگو صورت بگیرد؛ فساد، کمش هم برای نظام ما زیاد است لذا کسانی که نسبت به فساد بی‌تفاوت هستند باید در فضایی آرام به مردم پاسخ دهند؛ اینجا نقش رسانه‌ها خیلی زیاد است، بعضی‌ها برای جواب ندادن در مورد خراب کاری‌هایشان بحران سازی و جو سازی می‌کنند و حاضر به پاسخگویی نیستند، همه ما باید با مردم صادق باشیم. اینکه همه خراب کاری‌ها را به گردن دیگران بیاندازیم و خوبی ها را در جیب خودمان بگذاریم، کار منصفانه ای نیست و خدا یک جایی پشت سرما خواهد زد.
وی افزود: کسانی که بحران سازی نکردند می‌مانند اما آن‌هایی که می‌خواهند بگویند فقط ما درستیم، توسط خدا سرنگون خواهند شد.
راه‌چمنی در پایان برنامه هم گفت: آقای رئیس‌جمهور می‌گوید من یک لیست از افراد فاسد اقتصادی دارم، من از نمایندگان مجلس می خواهم این موضوع را پیگیری کنند تا این لیست مشخص شود؛ مردم باید روشن شوند؛ این موضوعات اعتماد مردم را کم می‌کند و در نتیجه انگیزه برای حضور در انتخابات و دیگر صحنه‌های انقلاب کمرنگ می‌شود؛ رسانه‌ها و نماینده‌ها باید وارد صحنه شوند تا آقای رئیس‌جمهور ادعاهای خود را بیان کنند تا جامعه روشن شود؛ از طرفی ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی باید گزارش فعالیت‌های خود را ارائه دهد تا ذهن جامعه روشن شود. نباید اعتماد مردم نسبت به نظام و مسولین کم شود.
دهقان هم گفت: ما در مجلس قانونی را در زمینه اعلام اسامی مفسدین اقتصادی تصویب کردیم و به رسانه‌ها اجازه دادیم که این مسائل را بیان کند. ما معتقدیم آقای رئیس جمهور لیستی ندارد و اگر داشت ارائه می‌داد؛ اما انتظار از ایشان این است که خط قرمزی برای بررسی مفاسد اقتصادی تعیین نکند و هر کس که به هر شخصی منتسب بود، به پرونده اش رسیدگی شود. اشتباه آقای احمدی‌نژاد این بود که فرمودند کابینه من خط قرمز است. اگر یکی از اعضای کابینه دچار فساد اقتصادی شد چه کاری باید انجام داد؟ مگر اعضای کابینه معصوم هستند؟
وی ادامه داد:بحث لیست 300 نفر پیشکش، آقای رئیس‌جمهور اجازه دهند به مفاسد افراد نزدیک به ایشان رسیدگی شود؛ مبارزه با مفاسد اقتصادی نیاز به شعار ندارد، باید عمل کرد؛ در این هشت سال یک لایحه در جهت مبارزه با مفاسد اقتصادی به مجلس نیامد و هر کاری کردیم، کار خود ِ مجلس بود.
دهقان گفت: سابقه کاندیداها در مورد فسادستیزی باید مشخص شود. به هرحال این نظام با تمام عظمتی که دارد، به فساد به یک موضوع دغدغه آمیز تبدیل شده و باید در عمل و بدون جنجال با آن مبارزه کرد.
وی در پایان گفت: ما معتقدیم فرقه انحرافی به دولت و نظام ضربه زده و باید نقش کاندیداها در مقابله با این جریان، موضوع فتنه و همچنین سوابق آنها در انقلاب و جنگ و.... مشخص شود.