به گزارش خبرنگار پارلمانی خبرگزاری تسنیم، علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی صبح امروز در دومین همایش جهانی حکمت مطهر که در مرکز همایش‌های صدا و سیما برگزار شد، با تبریک میلاد با سعادت حضرت فاطمه(س) اظهار داشت: امیدوارم از انفاس قدسی ایشان در این ایام بهره‌مند شویم.
وی با بیان اینکه از برگزار کنندگان کنفرانس حکمت مطهر تشکر می‌کنم، گفت: امیدوارم اینگونه کنفرانس‌ها در فهم راه و طریق این مرد الهی موثر باشد.
رئیس مجلس ادامه داد: بدون شک با توجه به شناختی که ما از شخصیت شهید مطهری داشتیم، ایشان اسلام‌شناسی همه جانبه نگر در قرون مختلف اسلامی بودند و در فلسفه، کلام، تفسیر و فقه و تاریخ تخصص داشتند و همین امر باعث شد تا آثار ایشان از قوت نظری برخوردار باشد و مورد توجه نسل حقیقت‌جو قرار بگیرد.
لاریجانی تصریح کرد: از سوی دیگر شهید آیت‌الله مطهری شخصیت خاصی داشتند و به عنوان یک مصلح اجتماعی ظهور می‌کردند و ذهنشان درگیر بیداری اسلامی بود. لذا حوزه اندیشه‌های آیت‌الله مطهری متنوع بود.
وی افزود: شهید مطهری همواره دغدغه وحدت مسلمانان را داشت و این مسئله ذهن ایشان را درگیر کرده بود و در آثار ایشان چنین دغدغه‌ای تجلی پیدا کرده است.
رئیس مجلس با بیان اینکه با توجه به شخصیت چند ضلعی شهید مطهری باید از افکار ایشان برای جامعه امروز استفاده کنیم، اظهارداشت: در آثار مختلف شهید مطهری به این نکته که اسلام مسلک معتدلی است، تاکید شده است.
لاریجانی با تاکید بر اینکه مشی فکری اسلام، اعتدالی است و مقابل افراط و تفریط قرار دارد، گفت: اعتدالی بودن مقابل انقلابی‌گری نیست. اعتدال جزو ذات روحیه انقلابی است و تلقی شهید مطهری این بود که اسلام تفکر اعتدالی است.
ایشان همواره تاکید داشتند که انسان تک ساحتی و تک ارزشی نیست و در آثار مختلف خود به آن اشاراتی داشتند.
وی ادامه داد: صبغه اصلی این شخصیت مهم و ارزشمند فیلسوف بودن بود، اما اهل عرفان، مسائل سیاسی و مبارزه بودند. اگرچه از دید نظری و عملی گرایش عرفانی داشتند و حتی در دهه آخر عمرشان از نظر عرفان عقلی استاد داشتند و سلوک عملی را طی می‌کردند.
رئیس مجلس خاطرنشان کرد: شهید مطهری از نظر عملی و نظری گرایش‌های عرفانی داشتند، اما به هیچ وجه در این زمینه رفتار افراطیون را نمی‌پذیرفتند، بلکه معتقد بودند اسلام دین همه‌جانبه است و اهل اسلام بودن فقط یک راه ندارد بلکه اگر کار انسان بی‌ریا باشد، تقرب به خدا محسوب می‌شود.
لاریجانی با بیان اینکه شهید مطهری معتقد بود که انسان همانقدر باید سلوک معنوی داشته باشد که باید دغدغه مدیریت جامعه و مدیریت اقتصادی نیز داشته باشد، افزود: لذا تفکر ایشان به هیچ وجه خارج از مسیر نبود و فکر اعتدالی اسلام را دنبال می‌کردند. به حدی موضوع همه‌جانبه‌نگری و اعتدال برای این شهید مهم بود که علت سقوط حکومت‌ها را تاکید بر یک ارزش می‌دانستند و معتقد بودند تاکید یک حکومت بر یک ارزش و دوری از سایر ارزش‌ها باعث انحطاط آن حکومت می‌شود.
وی همچنین افزود: شهید مطهری شرایط لازم برای تداوم یک انقلاب را استقلال سیاسی، اقتصادی و مکتبی می‌دانست و معتقد بود چند ارزشی بودن و تعادل شرط حیات یک جامعه است.
رئیس مجلس با اشاره به اینکه شهید مطهری معتقد بود اگر جامعه‌ای به آزادی توجه نکند و تنها به اقتصاد توجه کند، دچار انحطاط می‌شود، افزود: ما در 34 سال گذشته مشاهده کردیم که گاهی تنها به یکی از ارزش‌ها توجه می‌شد و این عدم تعادل را حفظ کردیم.
لاریجانی تصریح کرد: یکی از دغدغه‌های شهید مطهری، عدم تعادل از طریق نفوذ افراد فرصت‌طلب بود. ما گاهی دیده‌ایم افراد فرصت‌طلب لباس انقلابی‌گری به تن می‌کنند، اما آنقدر در یک موضوع شعار تند می‌دهند تا انقلابیون اصلی که تعادل در ارزش‌ها دارند پس زده می‌شوند و حرفشان شنیده نمی‌شود.
وی خاطرنشان کرد: در سبک عملی شهید مطهری نیز باید توجه داشت مسئله نسبیت در معرفت یک امر انحرافی است و متفکرین اسلامی آن را نمی‌پذیرند.
رئیس مجلس در ادامه تاکید کرد: ایشان همواره تاکید داشتند حتی اگر می‌خواهیم تفسیر قرآن کنیم آدابی دارد و افراد باید علوم مختلفی که به فهم قرآن منجر می‌شود را بدانند. یعنی هر بخش از اسلام و فلسفه و عرفان اسلامی روشی دارد.
لاریجانی با تاکید بر اینکه شهید مطهری درباره انحراف بسیار دقیق بود، افزود: قبل از انقلاب طوفانهای فکری در جامعه وجود داشت و گاهی گرایش به تفکر منافقین در جامعه مطرح می‌شد، حتی در یک زمانی آثار مرحوم شریعتی موج زیادی در جامعه ایجاد کرد و اگر کسی می‌خواست با این افکار مبارزه کند، هزینه‌های زیادی برایش به وجود می‌آمد.
وی تاکید کرد: در همان زمان انتقادات شهید مطهری به مرحوم شریعتی بحث‌های زیادی در جامعه به وجود آورد و زمانی که بنده از ایشان در این باره سوال کردم، تاکید کردند که وظیفه ما مطرح کردن تفکر اسلامی است.
رئیس مجلس با اشاره به اینکه شهید مطهری هیچگاه از انحرافات نمی‌گذشت، اظهار داشت: حتی گاهی برخی انقلابیون به شهید مطهری خرده می‌گرفتند که الان وقت مطرح کردن این حرف‌ها نیست. ولی در عین حال شهید مطهری در مقام عمل و در مدیریت‌ها نسبیت‌گرا بود. مثلا قبل از انقلاب و در حسینیه ارشاد فردی وجود داشت که شهید مطهری مشکلات را از ناحیه وی می‌دید، اما بعد از پیروزی انقلاب در شورای انقلاب پست مهمی به او داد. زمانی که این علت را از شهید مطهری پرسیدند، ایشان پاسخ داد که ممکن است این فرد در مقابل عمل درست کار کند.
لاریجانی ادامه داد: باید توجه داشت که حساسیت ما باید در حوزه فکر باشد تا افراط و تفریط رخ ندهد، اما در مقام عمل افراد امتیازات و اشکالاتی دارند و باید نسبت به این امر با تساهل برخورد کرد.
وی افزود: گاهی در زندگی روزمره افرادی وجود دارند که نماز را درست می‌خوانند، اما در معامله آنها غش وجود دارد و یا افرادی هستند که خوب عبادت می‌کنند، اما نسبت به زن و بچه سخت‌گیرند و احترام کافی به زن نمی‌گذارند. در حالی که شهید مطهری به اسلام همه‌جانبه معتقد بود.
رئیس مجلس ادامه داد: ممکن است یک نفر فقط بر روی بعد عدالت توجه کند و این تفکر به معنای این است که اسلام را درست نفهمیده‌اند، چرا که همانقدر که عدالت مهم است آزادی هم مهم است و در کنار آن سایر ابعاد اسلامی در جامعه مثل استقلال اسلامی و سیاسی نیز باید تحقق پیدا کند.
لاریجانی با تاکید بر اینکه یکی از مسائل زیربنایی از دیدگاه شهید مطهری فطرت بود، افزود: ایشان در بحث فلسفه، تاریخ و اخلاق به موضوع فطرت استناد می‌کنند و تئوری تحلیل و تربیت ایشان مبتنی بر موضوع فطرت است. شاید بتوان گفت یکی از پایه‌های مهم مسلک شهید مطهری فطرت بود.
وی همچنین گفت: اگر فرد تربیت صحیح و همه جانبه پیدا کند و همه ارزش‌ها به صورت متوازن در او رشد کند، فردی متعادل است. چرا که زمانی انسان متعادل می‌شود که ارزش‌ها را به صورت موازی در درون خود رشد دهد و جامعه یا مدینه فاضله زمانی موفق است که زمینه رشد استعداد را برای همه افراد خود فراهم کند.
رئیس مجلس افزود: اگر امروز می‌خواهیم که به ذهن شهید مطهری تقرب پیدا کنیم، باید چند ارزشی بودن را مورد توجه قرار دهیم و اعتدال در ارزش‌ها به معنای این است که در خصوص استقلال اقتصادی، استقلال سیاسی و آزادی و عدالت یکجا فکر شود، نه اینکه در جامعه توجهی به معنویت نشود و تنها بگوییم می‌خواهیم اقتصاد را شکوفا کنیم.
لاریجانی با بیان اینکه فکر شهید مطهری افراطی نیست، اظهار داشت: بسیاری از مشکلات در جهان اسلام و داخل کشور از ناحیه افراطی‌گری‌اند. شما رفتارهای برخی گروه‌های الحادی و تروریستی در جهان اسلام را نگاه کنید. اگر فرض کنیم که در پشت صحنه این گروه‌ها بعضی سرویس‌های خارجی نیستند و واقعا اهل مجاهدتند، آیا مجاهدت تنها به این معنا است که چشم‌ها را ببندیم و هر کسی را ترور کنیم و بگوییم می‌خواهیم ضربه به آمریکا بزنیم؟ با این اقدام‌ها اصول شریعت اسلام و حقوق مسلمانان رعایت نمی‌شود.
وی تصریح کرد: در داخل کشور اگر کسی بخواهد بگوید من خیلی عدالت‌گرا هستم، از هر وسیله‌ای نمی‌توان برای این استفاده کرد و باید خیلی از مسائل در کنار آن مورد توجه قرار بگیرد. افراطی‌گری به معنای این نیست که بگویند ما اسلام را خوب پیاده می‌کنیم.
رئیس مجلس با تاکید بر اینکه شهید مطهری در حوزه سیاست خارجی نیز صحبت‌های زیادی داشته اند، اظهار داشت: این شهید بر استقلال سیاسی امت اسلامی تاکید زیادی داشتند و معتقد بودند غیر مسلمان نباید بر مسلمان‌ها تسلط داشته باشند و یکی از دغدغه‌های مهم ایشان تقویت وحدت اسلامی بود.
لاریجانی ادامه داد: شهید مطهری به همزیستی مسالمت‌آمیز با سایر فرق اسلامی اعتقاد داشتند. امروز می‌‌بینیم که بعد از بیداری جهان اسلام مناقشاتی به وجود آمد و برخی بر اختلاف شیعه و سنی دمیدند، لذا همواره این شهید تلاش می‌کرد که امت اسلامی به وحدت نزدیک شوند.
وی همچنین با اشاره به دیدگاه‌های اقتصادی شهید مطهری گفت: شهید مطهری معتقد بودند که تاثیر اسلام در حوزه اقتصاد به دو بخش مستقیم و غیرمستقیم تقسیم می‌شود. ایشان معتقد بودند اسلام مال و ثروت را تحقیر نکرده و می‌گفتند اسلام با ثروت مخالف نیست، بلکه با پول‌پرستی مخالف است و حیات و رشد ثروت را از ویژگی‌های اقتصاد سالم می‌دانستند و معتقد بودند جامعه نباید دچار کم‌خونی اقتصادی شود.
رئیس مجلس در ادامه افزود: شهید مطهری معتقد بود که اهداف متعالی اسلام بدون اقتصاد سالم امکان ندارد و باید اقتصاد سالم و پاک وجود داشته باشد که رشد و نمو ثروت در آن وجود داشته باشد و در نیازهای اولیه محتاج دیگران نباشد.
لاریجانی تصریح کرد: فلسفه اینکه اسلام رباخواری را حرام می‌داند، از دیدگاه شهید مطهری ازدیاد مال نیست که نتیجه آن تنبلی است. شهید مطهری معتقدند حکومت می‌تواند از مردم ربا بگیرد، چون اخذ مال مربوط به بیت‌المال می‌شود و اگر منافع آن به عموم برسد اشکالی ندارد.
رئیس مجلس با اشاره به اینکه اهداف بلند اقتصادی بدون اقتصاد سالم موفق نمی‌شود و اقتصادی زنده و پویا است که نرخ رشد داشته باشد، گفت: در اقتصاد سالم یک نوع استقلال هم نهفته است. یعنی یک جامعه نمی‌تواند بگوید من اهداف مهم اسلامی دارم، اما گندم خود را وارد می‌کنم.
لاریجانی با تاکید بر اینکه ما در شرایط فعلی دچار رکود اقتصادی هستیم و در حوزه تولید مشکلاتی داریم، گفت: رشد اقتصادی ما بسیار کم است و ممکن است دلالی وجود داشته باشد که شهید مطهری این موضوع را تحقیر می‌کردند.
وی خاطرنشان کرد: امروز بسیاری از کارخانه‌های ما دچار مشکل هستند و اگر می‌خواهیم از شهید مطهری درس بگیریم، باید بدانیم توجه به تولید اهمیت دارد و باید به موضوع تولید تمرکز کنیم.
رئیس مجلس با بیان اینکه تاکید رهبر معظم انقلاب در موضوع تولید به دلیل این است که اقتصاد سالم بدون رشد در تولید محقق نمی‌شود، اظهار داشت: رکود اقتصادی ظلم به افراد و جامعه است، تورم ظلم به افراد است و باید بدانیم تحقق اهداف‌ اسلام بدون اقتصاد پویا، اقتصاد تولیدی و اقتصاد مستقل امکانپذیر نیست.
لاریجانی با اشاره به نظرات شهید مطهری در خصوص روحانیت گفت: شهید مطهری تاکید داشتند که اشکالاتی در حوزه روحانیت و در روش کار، تحقیقات، آموزش و روش تبلیغی وجود دارد و حتی در مورد بحث‌های مالی حوزه نیز اشاراتی داشتند. البته ایشان معتقد بودند اصلاحات در حوزه باید از درون آن آغاز شود و نمی‌شود به خاطر اشکالات ریشه این حرکت عظیم را زد.
وی با اشاره به اینکه شهید مطهری معتقد بود وظیفه اصلی روحانیت و حوزه‌های علمیه دفاع از ایمان اسلام در فروع و اصول بود، گفت: ایشان می‌گوید که روحانیت باید مستقل باشد و آمیخته با دولت و حکومت‌ها نشود و افرادی از روحانیون پست‌های دولتی را اشغال نکنند، بلکه هدف روحانیون مبارزه با انحراف حکومت‌ها و دولت‌ها است.
رئیس مجلس با اشاره به اینکه مسئله هدایت فکری جامعه برای روحانیون مهمتر از دیگر کارهای اجرایی است، گفت: شهید مطهری وظیفه روحانیت را هدایت فکر و قلب مردم می‌داند و معتقد است مسئولیت ایمان مردم با روحانیت است و این پست مهمتر از سایر پست‌ها است. در سایر پست‌ها لزومی ندارد که روحانیت چه توسط فرد و چه توسط حوزه علمیه به حکومت‌ها و دولت‌ها متصل شوند. حتی در همین حکومت که اسلامی است. بعد از انقلاب حتی کارهای امنیتی نیز به روحانیون واگذار شد در حالی که واقعا چرا باید بگیر بگیرها به روحانیت متصل شود؟
لاریجانی افزود: ایشان در اوایل انقلاب در خصوص بحث ریاست جمهوری تاکید داشتند که رئیس جمهور غیرروحانی باشد، اما بعد از قضیه بنی‌صدر و اتفاقاتی که رخ داد و بعد از دوران شهید رجایی، کشور مشکلاتی داشت. رهبران جمهوری اسلامی خدمت امام خمینی(ره) رسیدند و به ایشان گفتند چاره‌ای نداریم جز اینکه آیت‌الله خامنه‌ای به عنوان رئیس جمهور انتخاب شوند و امام پذیرفتند. اما اصل مسلک ایشان که از امام خمینی نیز نقل می‌کردند این بود که روحانیت باید در جایگاه اصلی و رفیع خود که مسئله هدایت فکری و صیانت و نگهبانی از دین مردم است حضور داشته باشند و در بقیه پست‌ها اگر فردی نبود و یک فرد با تجربه و غیرروحانی وجود نداشت، روحانیون حضور داشته باشند