در میان شخصیت‌های سیاسی کشور، امروز آیت‌الله مصباح یزدی، نماینده مجلس خبرگان رهبری و سخنان وی، بیش از هر کسی مورد توجه روزنامه‌ها قرار گرفت‌. این در حالی است که در رویدادی بی‌سابقه، کلیات بودجه که یک نماینده مجلس آن را فانتزی خوانده و یک نماینده سابق گفته کار تا جایی پیش رفته که با نگاهی به اعداد و ارقام بودجه، ایرادهای فراوانی از سوی نمایندگان گرفته شده که دولتی‌ها اعلام می‌کنند، اشتباه تایپی است.
روز داغ برای سخنان و عملکرد آیت‌الله مصباح یزدی
سخنان متفاوت و مهم دیروز آیت‌الله مصباح، مورد توجه شمار بسیاری از روزنامه‌ها قرار گرفته است. ابتکار در این مورد نوشته است: آیت الله محمدتقی مصباح یزدی اگرچه همزمان با انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۴ با حمایت از محمود احمدی‌نژاد نقش پررنگ تری از خود در صحنه سیاسی ایران برجای گذاشت، اما در سال‌های آخر ریاست جمهوری وی بار‌ها انتقادات خود درباره رئیس جمهور را مطرح کرد. انتخابات مجلس نهم و اعلام حضور یک تشکل جدید اصولگرا تحت عنوان «جبهه پایداری» در اردوگاه اصولگرایی، سبب شد تا نام این روحانی مشهور بیش از گذشته درعرصه سیاسی و رسانه‌ای مطرح شود. چرا که اعضای شاخص جبهه پایداری که از شاگردان وی بودند اعلام کردند که رهبری معنوی این جبهه به آیت الله مصباح یزدی سپرده شده است. از آن هنگام این روحانی بلندپایه در همایش‌ها و جلسات سیاسی جبهه پایداری نقش محوری داشته است و در روزهای گذشته نیز برخی از تحرکات سیاسی این گروه معطوف به نظرات مصباح یزدی بوده است. وی که ریاست پژوهشکده امام خمینی (ره) را برعهده دارد این روز‌ها از سوی برخی دیگر از گروه‌های اصولگرا نیز مورد مشورت قرار گرفته است تا آن‌ها را متوجه خطرات احتمالی بازگشت اصلاح طلبان به عرصه سیاسی کشور کند و از ان‌ها بخواهد که در صورت حضور این جناح سیاسی در عرصه انتخابات، اصولگرایان همه اختلافات را کنار بگذارند و بر روی یک نامزد رای آور اجماع کنند. توصیه‌ای که البته آیت الله مصباح یزدی در انتخابات مجلس نهم چندان لزومی به بیان آن نمی‌دید.

علاوه بر سخنان آیت‌الله در مورد اصلاح‌طلبان، دیدگاه‌های وی در مورد وحدت و ائتلاف در بین اصولگرایان نیز مورد توجه قرار گرفته است.

در سخنانی که مورد توجه روزنامه آرمان قرار گرفته، رئیس مؤسسه پژوهشی امام خمینی گفته است: اگر همه اصولگرایان کابینه تشکیل می‌دادند و همه می‌دانستند که این کابینه اصولگرایان است، وحدت اصولگرایان در مقابل رقبا حفظ می‌شد، این ایده آل است اینکه همه اصولگرایان بنشینند و نفر واحدی را انتخاب کنند هرچند شدنی نیست، حتی‌‌ همان سه نفری که ابتدا با هم ائتلاف کردند بنده معتقدم که در عمل هیچ کدام از آن‌ها با هم نمی‌سازند. آیت‌الله مصباح‌یزدی با اشاره به انتخابات هشتم ریاست جمهوری، گفته است: در آن دوره قدرت، امکانات، صدا و سیما و حتی ثروت کارگزاران در اختیار اصلاح‌طلبان بود، در چنین شرایطی جا دارد که از همه چیز صرف نظر کنیم و توافق امری عقلایی است. امروز اصلاح‌طلبان چنین وضعیتی ندارند و شانس برنده شدن با آن‌ها نیست آن‌ها در موقعیتی هستند که چه کسی را انتخاب کنند که رد صلاحیت نشود، سران آن‌ها که قطعاً رد صلاحیت می‌شوند از این رو به دنبال فردی هستند که سابقه نسبتا خوبی داشته و رأی بیاورد اما بعید است که مردم به آن‌ها اقبال داشته باشند. اگر در انتخابات امر دایر شد بر اصولگرا و اصلاح‌طلب، همه باید بر روی اصولگرا اتفاق کنند و نظرات دیگر خود را کنار بگذارند و بر روی شخصی اجماع کنند که در مقابل آن‌ها رأی داشته باشد. اما امروز رقابت در میان اصولگرایان است چون اصلاح‌طلبان بعد از فتنه ۸۸ دیگر در میان مردم جایی ندارند.

سخنان آیت الله در مورد رد صلاحیت اصلاح طلبان با واکنش تند اصلاح طلبان از جمله در روزنامه اعتماد روبه‌رو شده است. علاوه بر مطلبی که احمد شیرزاد در این باره نوشته، حسین مرعشی، عضو حزب کارگزاران، در گفت‌و‌گو با «اعتماد» گفته است: توصیه به رد صلاحیت اصلاح طلبان با بیانات رهبری همسو نیست. وی ادامه داده که آیت الله مصباح یزدی به جای معذرت خواهی از ملت ایران بابت اشتباهی که در حمایت از آقای احمدی‌نژاد در این سال‌ها داشته‌اند همچنان بر طبل مخالفت با اصلاح طلبان می‌کوبند. اگر اصلاح طلبان رای ندارند پس چرا باید رد صلاحیت شوند؟ و در واقع ایشان توصیه کند که شورای نگهبان از ورود اصلاح طلبان جلوگیری کند. بعد آقای مصباح مدعی ولایتمداری هستند. ایشان اگر به واقع ولایتمدار هستند اظهارات این گونه که تضعیف کننده پایه‌های جمهوریت نظام و بر خلاف فرمایشات مقام معظم رهبری در مشهد است را بیان نمی‌کردند. وقتی که رهبری از همه گروه‌ها می‌خواهند که حتما باید در انتخابات حضور فعال داشته باشند چرا امثال آیت الله مصباح یزدی در مسیر حذف رقبای خودشان از انتخابات قرار می‌گیرند؟ در ضمن باید به این مساله هم اشاره داشته باشم: مگر آقایان نمی‌گفتند که اصلاح طلبان مرده‌اند و اصلاحات تمام شده است اگر واقعا اصلاح طلبی مرده است، از مرده چرا می‌ترسند؟

این در حالی است که دولت بعد از انکار نقش اصولگرایان در موفقیت انتخاباتی خود در سال‌های گذشته، این بار به سراغ انکار نقش آیت الله مصباح در این موضوع رفته است. بهمن شریف‌زاده از چهره‌های نزدیک به دولت در گفت‌وگوی خود با بهار با انتقاد از عملکرد جبهه پایداری درباره آیت‌الله مصباح یزدی گفت رای آقای احمدی‌نژاد از مردم بود نه از حمایت آیت‌الله مصباح یزدی. شریف‌زاده در پاسخ به این سوال که حمایت احمدی‌نژاد از مشایی آیا سبب نمی‌شود تا او از حامی اصلی خود، یعنی آیت‌الله مصباح یزدی، دور شود گفت: «پایگاه آقای مصباح در بین مردم چقدر است؟ احمدی‌نژاد فردی است که رای بالایی آورده است و این رای بالا به وساطت ایشان نبوده است. از نظر شخصیتی ایشان شخصیت برجسته‌ای هستند، اما قشری که به احمدی‌نژاد رای دادند به‌خاطر خودشان رای دادند. اکنون نیز جدا‌شدن از احمدی‌نژاد وجود ندارد؛ چراکه ایشان نامزد انتخابات نیستند. مهم آرای نامزدهاست که در این آرا آقای مصباح وجود ندارد؛ چراکه تکیه بر آرای مردم است ولو این‌که مخالف جدی داشته باشد».

این در حالی است که شهروند رسانه نوظهور دولتی‌ها، پیروزی دولتی‌ها را مدیون طبقه متوسط ‌و فرضیه نقش محرومین جامعه در پیروزی احمدی‌نژاد در انتخابات را مردود دانسته است.

یک بودجه فانتزی پر از غلط‌های تایپی!

رد کلیات بودجه در کمیسیون تلفیق با ۲۲ رأی مخالف و ۲۲ رأی موافق مورد توجه روزنامه‌هایی قرار گرفته ‌که قانون بودجه را برای کشور مهم می‌دانند. شرق در این مورد نوشته است: بودجه ۹۲ این بار هم رد شد؛ آن هم در شرایطی که نمایندگان به وقت‌کشی دولت در دقایق ۹۰ حضور در قدرت، واقف بودند، اما آنقدر اعداد و ارقام کلی بود و غیرواقعی که در ‌‌نهایت صلاح بر آن دیده شد تا کلیات آن به دولت بازگردانده شود؛ بودجه‌ای که با ماه‌ها تاخیر به دست مجلسی‏‌ها رسیده بود. البته یک سال پیش همین ماجرا برای بودجه «درهم و برهم» ۹۱ تکرار شده بود و نمایندگان کلیات بودجه را برای دولت پس فرستاده بودند. اما میان رد کلیات آن بودجه با این بودجه تفاوت چشمگیری دیده می‌شود؛ تفاوتی که به سادگی در افزایش نرخ تمام اقلام مورد نیاز زندگی به چشم می‌آید. اقتصاد ایران در سال ۹۲ از وضعیت چندان مساعدی برخوردار نبوده و به گفته اقتصاددانان بهارستان، این بودجه کشور را به سمت تحقق شعار «حماسه اقتصادی» هدایت نخواهد کرد و کماکان سایه فشار بر بخش‌هایی از تولید و صنعت، بیکاری، تورم، نرخ بالای ارز و رکورد بر سر اقتصاد و زندگی روزمره مردمان گسترده خواهد شد. زمزمه‌های رد کلیات بودجه از روز گذشته در راهروهای مجلس به گوش می‌رسید. اما نمایندگان کهنه‌کاری که دستی در اقتصاد و بودجه‌نویسی داشتند، از توقف بودجه یا رد کلیات آن استقبال نمی‌کردند؛ چرا که برنده توقف بودجه را به هر شکل دولتی‌ها می‌دانستند. در برابر آن‌ها تنی چند از نمایندگان اقتصادی مجلس این بودجه را سراسر مشکل توصیف کرده و از رد کلیات آن با هر هزینه‌ای استقبال می‌کردند. سخنان سه موافق و سه مخالف کلیات بودجه در کنار اظهار نظر نمایندگانی از دیوان محاسبات، مرکز پژوهش‌های مجلس و اتاق بازرگانی در ‌‌نهایت به آرایی برابر رسید؛ ۲۲ نفر موافق در برابر ۲۲ مخالف.

محمد قسیم عثمانی، دقایقی پس از رد کلیات بودجه در بهارستان به «شرق» گفته است: «در جلسه دیروز و بعد از استماع گزارش دیوان محاسبات و مخالفان و موافقان کلیات لایحه بودجه، کلیات لایحه بودجه ۹۲ رد شد. چرا که به اعتقاد من این بودجه نمی‌تواند ما را در اقتصاد مقاومتی پیش روی کشور یاری دهد و برای جنگ با تورم رکودی کشور به داد ما برسد. بودجه ۹۲ چنان به مساله تحریم‌ها نگریسته که گویی کشور ایران با هیچ تحریمی مواجه نیست. به همین خاطر بودجه ۹۲ به شدت غیرواقعی و فانتزی تنظیم شده است.» عثمانی درباره اینکه اگر دولت بخواهد برای وقت‌کشی، اصلاح کلیات بودجه را به تاخیر بیندازد، آن وقت تکلیف کار چه می‌شود، می‌‏افزاید: «بعید می‌دانم که دولت در این وانفسا به سراغ وقت‌کشی برود؛ چرا که زمانی از عمر دولت باقی نمانده و هرگونه سیاسی‌کاری برگ تاریکی در پرونده دولت ثبت خواهد کرد».

غلامرضا تاجگردون، عضو کمیسیون تلفیق بودجه نیز در مطلبی با تیتر «داستان ادامه‌دار» برای شرق نوشته: لایحه بودجه ۹۲ دارای ویژگی‌های خاصی است. آخرین بودجه دولت دهم با تاخیری عجیب تقدیم شده و در مقابل، مجلس نهم اولین بودجه خود را بررسی می‌کند. ویژگی دیگر، غیرشفاف بودن لایحه دولت است که به دلایل متعدد اتفاق افتاده است. اگرچه می‌توان آن را اصلاح کرد که این نکته، امری گریزناپذیر و ضروری است. دیگر اینکه چند تصمیم مهم در بودجه مثل بحث هدفمندی، نرخ ارز و برآورد دلار و روابط بین دولت و نفت و نسبت بودجه جاری و عمرانی، فاقد شفافیت لازم است و از مستندات کافی نیز برخوردار نیست.

نوع «بودجه‌بندی» ارتباطی با زمان جمع‌آوری و ارایه آن ندارد و دولت می‌تواند به سرعت، بودجه را جمع کند اما نتیجه آن خواهد بود که دولت در «یک‌ضرب» رکورد زده و با توجه به نوع بودجه غیرقابل اجرایی که به مجلس داده شده، پیش‌بینی این است که بررسی آن در مجلس نیز رکورد «دوضرب» را بشکند! در عین حال همچنان راه برای بررسی بودجه باز است. بر اساس آیین‌نامه داخلی «کمیسیون تلفیق»، یک سوم از نمایندگان در صحن علنی می‌توانند بررسی دوباره بودجه در کمیسیون را خواستار شوند که البته تصویب آن، نیازمند رای دوسوم نمایندگان است.

کاتب دیگر عضو کمیسیون تلفیق، چرایی رد لایحه را در تهران امروز این گونه توضیح داده است که: نکته اساسی این است که بودجه سالی که وارد آن شده‌ایم بر اساس واقعیت‌های سال ۹۱ تدوین نشده‌است. یعنی دولت بدون مدنظر قرار دادن شرایط اقتصادی سال گذشته و ملزومات آن دست به تدوین بودجه‌ای زده که نظم و ثباتی در آن مشاهده نمی‌شود. به زبان دیگر می‌توان گفت که لایحه بودجه با آشفتگی روبه‌روست و از همین‌رو مراحل بررسی آن را دشوار کرد. نمایندگان کمیسیون تلفیق اما به هر حال دست به بررسی این بودجه زدند و در آن شکاف‌ها و ابهاماتی یافتند که در‌‌نهایت منجر به رد کلیات لایحه بودجه و ارسال دوباره آن به صحن علنی مجلس شد. بنابراین می‌توان عدم شفافیت بودجه سال‌جاری را یکی دیگر از دلایل چالش‌برانگیز شدن بودجه سال‌جاری عنوان کرد. نکته مهم‌تر اما این است که بودجه ۹۲ به شدت انبساطی به نظر می‌آید، آن هم در حالی که ما انتظار بودجه‌ای برعکس این وضعیت را داشتیم و همین موضوع به عنوان سومین ایراد ما نمایندگان مخالف عنوان شد. نکته و ایراد دیگر این است که بودجه سال ۹۲ به شدت رکودی است. یعنی اعداد و ارقامی که در آن ذکر شده اقتصاد کشور را به رکود بیشتری خواهد کشاند و بر کسی پوشیده نیست که در شرایط اقتصادی فعلی، نمی‌توانیم برنامه‌ها و بودجه‌های رکودآفرین بیشتری را شاهد باشیم. از سوی دیگر بودجه با پیش‌بینی‌های درستی نسبت به تحریم‌های اقتصادی نوشته نشده است. یعنی دولت در این بودجه، شرایط تحریم اقتصادی و اولویت‌هایی که ما در این شرایط باید مدنظر قرار دهیم را مغفول باقی گذارده است. ضعف دیگر این بودجه بی‌توجهی به وضعیت تولید است. رونق‌بخشی به تولید کشور و همچنین توجه به بهره‌وری از کلیدی‌ترین مسائلی‌است که این روز‌ها در اقتصاد باید به آن توجه کنیم. کلید این کار هم اهمیت دادن به این مسائل در بودجه سال‌جاری‌است. این در حالی‌است که در لایحه بودجه توجهی به تولید و بهره‌وری و توان‌بخشی به این دو حوزه نشده‌است و بنابراین رای دادن به کلیات بودجه موجب ضعف بیشتر در تولید کشور می‌شد.

اما یک روایت عجیب ار چرایی رد لایحه به قلم محمدرضا خباز در روزنامه اعتماد آمده است. وی نوشته که: زنجیره این اتفاقات یعنی عدم حضور رییس جمهور در روز بودجه، تاخیر ۸۰ روزه تحویل بودجه، غیبت معاون راهبردی رییس جمهور و حضور معاون او در کمیسیون تلفیق، اظهارات سطحی وزیر اقتصاد و فرار رییس کل بانک مرکزی از پاسخ به نمایندگان در ‌‌نهایت اعضای کمیسیون تلفیق را به این نتیجه می‌رساند که بودجه سال ۹۲ قابل دفاع نیست چرا که رییس جمهور یا اعضای دولت او به صورت سطحی با آن برخورد کرده آن را نشانه کم مقداری بودجه پنداشتند. کار تا جایی پیش رفته که با نگاهی به اعداد و ارقام بودجه، ایرادهای فراوانی از سوی نمایندگان گرفته شده که دولتی‌ها اعلام می‌کنند اشتباه تایپی است.